Εγκλωβισμένοι σε μια ιδιότυπη διελκυστίνδα ανάμεσα στους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εκείνων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων βρίσκονται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αλλά και οι πολίτες.
Σε αυτή τη φάση η Κομισιόν δείχνει να έχει πάρει μια πιο σκληρή στάση αναφορικά με την επιβολή επιπλέον κυρώσεων στη Ρωσία, με την πρόεδρό της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν να ζητά νωρίτερα σήμερα πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Παράλληλα, πρότεινε επέκταση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στο έκτο κατά σειρά πακέτο κυρώσεων από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία.
Την προηγούμενη εβδομάδα, αξιωματούχοι της Κομισιόν είχαν ξεκαθαρίσει πως η Ευρώπη δεν πρόκειται να πληρώσει σε ρούβλια για το ρωσικό φυσικό αέριο, όπως ζητά η Μόσχα, ουσιαστικά προκαταλαμβάνοντας την απόφαση της έκτακτης συνόδου των Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα.
Διαβάζοντας όμως πίσω από τις γραμμές της σχετικής ανακοίνωσης των Υπουργών Ενέργειας, γίνεται ξεκάθαρο πως η επιδίωξη των Υπουργών ήταν να κερδίσουν χρόνο, ώστε να εξασφαλίσουν τον ελάχιστον δυνατό αντίκτυπο από την επιβολή των συγκεκριμένων μέτρων.
«Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με την Κομισιόν και τις εταιρείες για μια κοινή προσέγγιση για τον τρόπο πληρωμής που θα είναι συμβατός με τους κανόνες της ΕΕ και θα σέβεται τα συμβόλαια. Η Επιτροπή έχει ήδη δώσει στη δημοσιότητα τις πρώτες κατευθύνσεις» δήλωσε η Γαλλίδα υπουργός Περιβάλλοντος και προεδρεύουσα του Συμβουλίου Μπαρμπαρά Πομπιλί.
Σύμφωνα όμως με πληροφορίες του CNN Greece, η εικόνα που υπάρχει πίσω από κλειστές πόρτες καταδεικνύει μια πιο «ψυχρή» σχέση των δύο πλευρών. Συγκεκριμένα, μια σειρά από κυβερνήσεις θεωρούν ότι η Κομισιόν κάνει κινήσεις που φέρνουν προ τετελεσμένου τις χώρες-μέλη της ΕΕ, οι οποίες με τη σειρά τους, έχοντας υπ’ όψιν και το πολιτικό κόστος, θα επιθυμούσαν μεγαλύτερη ευελιξία.
Για παράδειγμα, ήδη, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, σε μια προσπάθεια να πεισθούν οι επιφυλακτικές χώρες να μην ασκήσουν βέτο στην πρόταση, οι Βρυξέλλες πρότειναν μια μεγαλύτερη περίοδο για την εφαρμογή του εμπάργκο για την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Γεγονός που αποτελεί απόδειξη της διχογνωμίας που υπάρχει μεταξύ των Βρυξελλών και των επιμέρους χωρών σε μια σειρά από ζητήματα.
Αντίστοιχα, η αρμόδια Επίτροπος Ενέργειας είχε δηλώσει πως στόχος είναι απεξάρτηση από τα 2/3 του ρωσικού φυσικού αερίου μέχρι το τέλους του έτους, με ένα κομμάτι της διαδικασίας αυτής να προκύπτει μέσα από μείωση της κατανάλωσης. Μια δήλωση που προκάλεσε σχόλια, καθώς η φράση αυτή περί «μείωσης της κατανάλωσης» επιδέχεται πολλές ερμηνείες, φτάνοντας μέχρι και επιλεγμένες περικοπές στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.
Αντίστοιχα, άγνωστο παραμένει το τι θα συμβεί σε περίπτωση που η Ρωσία σταματήσει συνολικά την παροχή φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τις κυβερνήσεις -και ειδικά εκείνες που βρίσκονται κοντά σε προεκλογική περίοδο- να τρέμουν το ενδεχόμενο αυτό.
Όπως εξάλλου έχουν ξεκαθαρίσει στο CNN Greece και πηγές του ελληνικού Υπουργείου Ενέργειας, πρώτη μέλημα είναι η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, γεγονός που σημαίνει πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η Ελλάδα θα πληρώσει το ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι τις 20 Μάϊου.
Και στη μέση καταναλωτές και επιχειρήσεις
Τις συνέπειες της ιδιάζουσας αυτής κατάστασης ζουν στο πετσί τους οι καταναλωτές, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου, αλλά και του πετρελαίου συνεχίζουν να ίπτανται, ενώ ταυτόχρονα «στον αέρα» παραμένουν τα ευρωπαϊκά μέτρα ενεργειακής στήριξης.
Ενδεικτικό είναι ότι οι σημερινές δηλώσεις Φον Ντερ Λάιεν οδήγησαν σε άλμα 3,5% τις τιμές του πετρελαίου. Πλέον, το συμβόλαιο Ιουλίου του Brent ενισχύεται κατά 3,61% ή 3,79 δολάρια και η τιμή του διαμορφώνεται στα 108,98 δολάρια το βαρέλι. Και αυτό, ενώ θεωρητικά μέχρι το καλοκαίρι θα έπρεπε να υπάρξει κάποια αποκλιμάκωση της τιμής λόγω αυξημένης ζήτησης.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα για το φυσικό αέριο, καθώς μέχρι το τέλος Μαϊου θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με το πώς θα γίνουν οι πληρωμές προς τη Ρωσία. Και όσο πλησιάζουμε προς αυτό το χρονικό ορόσημο χωρίς μια οριστική απόφαση, τόσο η αβεβαιότητα θα ανεβάζει τις τιμές.
Τέλος, κομβικής σημασίας -πολιτικής αλλά και ουσιαστικής- για τις κυβερνήσεις είναι αν και πότε θα υπάρξει ενιαία ευρωπαϊκή απόφαση αναφορικά με τα μέτρα ενεργειακής στήριξης. Ήδη, η Ελλάδα -μεταξύ άλλων χωρών- έχει διαμηνύσει πως αν αυτή αργήσει, θα προχωρήσει αυτόνομα σε μέτρα στήριξης καταναλωτών και επιχειρήσεων. Μια κίνηση που θα επιβεβαιώσει τη διάσταση απόψεων αλλά και πρακτικών ανάμεσα στην Κομισιόν και τις κατά τόπους κυβερνήσεις.
