Τούρκος αξιωματούχος, σύμφωνα με το Reuters, διέψευσε την είδηση δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχουν νέες συμφωνίες» για την αγορά συστημάτων S-400 από τη Μόσχα. «Η αρχική σύμβαση που υπογράφηκε με τη Ρωσία για την αγορά των S-400 περιελάμβανε ήδη δύο παρτίδες. Η αγορά της δεύτερης παρτίδας περιλαμβανόταν στον αρχικό σχεδιασμό και τη σχετική σύμβαση», είπε ο αξιωματούχος.
«Ως εκ τούτου, δεν έχουμε συγκεκριμένες εξελίξεις άξιες αναφοράς. Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και δεν υπάρχουν νέες συμφωνίες», πρόσθεσε.
Οποιαδήποτε νέα αμυντική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας θα προκαλούσε σοβαρές αντιδράσεις στην Ουάσιγκτον, σε μια περίοδο που προσπαθεί να απομονώσει τη Μόσχα και ταυτόχρονα να διατηρήσει την ενότητα του ΝΑΤΟ απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Το πρακτορείο TASS επικαλέστηκε τον επικεφαλής της υπηρεσίας στρατιωτικής συνεργασίας της Ρωσίας, Ντμίτρι Σουγκάγιεφ, ο οποίος φέρεται να δήλωσε:
«Θέλω να σημειώσω ότι η σχετική σύμβαση έχει ήδη υπογραφεί. Περιλαμβάνει την τοπικοποίηση της παραγωγής ορισμένων εξαρτημάτων του συστήματος».
Η Τουρκία παρέλαβε την πρώτη παρτίδα των S-400 τον Ιούλιο του 2019, ωθώντας την Ουάσιγκτον στην απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα μαχητικών F-35 stealth λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, καθώς και στην επιβολή κυρώσεων κατά του προέδρου Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της τουρκικής προεδρίας Ισμαήλ Ντεμίρ και εναντίον τριών ακόμη Τούρκων εργαζομένων της.
Τον Απρίλιο, μετά από πολύμηνες συνομιλίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας, ο Τούρκος τρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, συμφώνησαν να ξεκινήσουν τις συνομιλίες για τα εγκαίνια του «Στρατηγικού Μηχανισμού» μεταξύ των δύο χωρών.
Χθες, Δευτέρα, τουρκική στρατιωτική αντιπροσωπεία μετέβη στις ΗΠΑ για συνομιλίες.
«Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η προμήθεια και ο εκσυγχρονισμός των F-16 το συντομότερο δυνατό, η τεχνική αντιπροσωπεία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας μετέβη στις ΗΠΑ για συνομιλίες μετά από πρόσκληση των ΗΠΑ», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Άμυνας.
Το υπουργείο πρόσθεσε ότι μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί τρεις συναντήσεις στην Τουρκία: τον Δεκέμβριο του 2021, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022.
Η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε προμήθεια και εκσυγχρονισμό των F-16, κατά τις συνομιλίες που ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2021. Πρόκειται για μια συμφωνία ύψους 6 δισ. δολαρίων που -εφόσον επιτευχθεί- θα περιλαμβάνει την πώληση 40 F-16 και τον εκσυγχρονισμό 79 μαχητικών αεροσκαφών που έχει η τουρκική Πολεμική Αεροπορία στο απόθεμά της.
Μετά τη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στα τέλη Ιουνίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε σε συνέντευξη Τύπου:
«Θα πρέπει να πουλήσουμε τα F-16 στην Τουρκία. Το είπα τον Δεκέμβριο και η θέση μου δεν άλλαξε από τότε. Δεν είναι προς το συμφέρον μας να μην τα πουλήσουμε. Χρειαζόμαστε την έγκριση του Κογκρέσου για να φτάσουμε εκεί και νομίζω ότι θα φτάσουμε εκεί».
Ωστόσο, τον Ιούλιο, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε νομοθεσία που δημιουργεί ένα νέο εμπόδιο στο σχέδιο του Μπάιντεν να πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία.
Η τροπολογία που πρότεινε ο βουλευτής του Νιου Τζέρσεϊ Φρανκ Παλόνε πέρασε με 244-179 με ισχυρή υποστήριξη των Δημοκρατικών και 60 θετικές ψήφους από τους Ρεπουμπλικάνους. Απαγορεύει την πώληση ή τη μεταφορά F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Άγκυρα, εκτός εάν ο Μπάιντεν πιστοποιήσει ότι η μεταφορά είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ και εγγυάται στο Κογκρέσο ότι τις 120 ημέρες πριν από τη μεταφορά, η τουρκική κυβέρνηση δεν παραβίασε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Η Τουρκία, από την πλευρά της, κατέστησε σαφές ότι οι συνθήκες που σχετίζονται με την Ελλάδα δεν είναι «δεσμευτικές», όπως μεταδίδει το Anadolu.
«Μπλόκο» Μενέντεζ για τα F-16
Αυστηρούς όρους υπό τους οποίους θα μπορούσε να ανοίξει ο δρόμος για τον εκσυγχρονισμό των τουρκικών F-16 και την αγορά νέων -στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η διακοπή των υπερπτήσεων επάνω από τα ελληνικά νησιά- έχει θέσει ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, Ρόμπερτ Μενέντεζ.
«Ήμουν πολύ σαφής σχετικά με την πώληση των F-16 στην Τουρκία. Πουλάμε τον στρατιωτικό μας εξοπλισμό με βάση κάποια στάνταρντ, με αυτούς που μοιράζονται τις αξίες μας, και όχι απλώς στη βάση του οικονομικού κέρδους», δήλωσε ο γερουσιαστής.
Ο Ρόμπερτ Μενέντεζ έχει καταδικάσει τη στάση της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας με αλλεπάλληλες δηλώσεις του, ενώ πρακτικά θεωρείται ότι είναι ο άνθρωπος που κρατάει τα «κλειδιά» των F-16, καθώς ως πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων έχει το δικαίωμα να ασκήσει βέτο στην πώληση αμερικανικών οπλικών συστημάτων.
Τα κωλύματα που έχει επισημάνει προς την Τουρκία για την πώληση των F-16 είναι:
- Το θέμα της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400
- Οι υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά
- Οι στενές σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία
- Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι φυλακίσεις δημοσιογράφων και δικηγόρων
Παρόλο που αναγνώρισε ότι η λίστα με τα ανοιχτά θέματα είναι μεγάλη, ο Ρόμπερτ Μενέντεζ υποστήριξε ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αυτά τα εκκρεμή θέματα προκειμένου να επιτευχθεί η πώληση και η αναβάθμιση των μαχητικών F-16.
«Εάν κάποιος είναι πρόθυμος να ασχοληθεί με αυτά τα ζητήματα, τότε υπάρχει μια πιθανότητα, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω δει κάποια προθυμία από τον πρόεδρο Ερντογάν να κάνει αυτά τα βήματα», σημείωσε.
Τροπολογία Πάπας
Την ίδια ώρα, τροπολογία που υποχρεώνει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να διασφαλίσει ότι η Τουρκία θα σταματήσει τις υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά για να μπορέσει να αγοράσει τα αμερικανικά F-16 έχει υιοθετήσει η Βουλή των Αντιπροσώπων.
Επί της ουσίας, oι τροπολογίες του Κρις Πάπας απαγορεύουν την πώληση όπλων στην Τουρκία εάν το Κογκρέσο δεν λάβει διαβεβαιώσεις ότι η Άγκυρα δεν έχει παραβιάσει την κυριαρχία της Ελλάδας –ή και κάποιου άλλου NATOϊκού συμμάχου- μέσω υπερπτήσεων ή παραβιάσεων εναέριου χώρου για τουλάχιστον έξι μήνες.
Μάλιστα, σε περίπτωση που ο Αμερικανός πρόεδρος αποφασίσει να άρει την απαγόρευση για λόγους εθνικής ασφάλειας, τότε θα πρέπει να περιγράψει λεπτομερώς τα μέτρα που λαμβάνονται για να διασφαλιστεί ότι τα όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν για παραβιάσεις του εναέριου χώρου, της κυριαρχίας ή της εδαφικής ακεραιότητας άλλου κράτους – μέλους του ΝΑΤΟ.
Βάσει της τροπολογίας Πάπας, απαγορεύεται ρητά, όχι μόνον η πώληση νέων μαχητικών F-16, αλλά και οποιοδήποτε κιτ εκσυγχρονισμού ή αναβάθμιση εξοπλισμού προς την Τουρκία.
«Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πολεμική ρητορική και συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα –έναν πραγματικά αξιόπιστο και δημοκρατικό ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο»: με τα λόγια αυτά, ο Ελληνοαμερικανός βουλευτής Κρις Πάπας είχε περιγράψει στο CNN Greece έναν από τους σημαντικούς λόγους πίσω από την προσπάθειά του να μπλοκάρει την πώληση όπλων στην Άγκυρα μέσω της αμερικανικής Βουλής.
Η Τουρκία -δια στόματος υπουργού Αμυνας Χουλουσί Ακάρ- έχει απορρίψει αυτές τις προϋποθέσεις για την προμήθεια F-16 από τις ΗΠΑ.
Τόσο οι κινήσεις αυτές στις ΗΠΑ, όσο και η διπλωματική δραστηριότητα της Αθήνας, που έχει επιτυχημένα διεθνοποιήσει τις τουρκικές προκλήσεις έναντι των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και έχει καταγγείλει τον αναθεωρητισμό της Άγκυρας, έχουν προκαλέσει την οργή της Τουρκίας.
Ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε το «Μητσοτάκης γιοκ», αντιδρώντας στην τοποθέτηση του πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον, ενώ ακολούθησαν κορυφαία στελέχη του τουρκικού Υπουργικού Συμβουλίου που κατήγγειλαν την Ελλάδα για τα εμπόδια που βάζει στην πώληση F-16 από τις ΗΠΑ στην Τουρκία.
Ενδεικτική είναι η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος υποστήριξε ότι η Ελλάδα έχει αναβαθμίσει την υπόθεση των F-16 «σε ανεξήγητες διαστάσεις».
«Η Ελλάδα προσπαθεί να επηρεάσει τη συμφωνία που έγινε ανάμεσα στις στρατιωτικές αποστολές της Τουρκίας και των ΗΠΑ για την αγορά και τον εκσυγχρονισμό των F-16 με όσες δυνατές πρωτοβουλίες μπορούν να πάρουν» πρόσθεσε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας.
«Η διαδικασία συνεχίζεται. Θα προσπαθήσουμε, στρατιωτικά, πολιτικά και διπλωματικά. Η ελπίδα μας είναι ότι θα επικρατήσει η κοινή λογική και θα βρεθούν λογικές λύσεις. Προσδοκούμε οι ΗΠΑ να μην παίξουν αυτό το παιχνίδι» είχε τονίσει ο Τούρκος υπουργός Αμυνας.
