Ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ και ήδη διεθνείς αναλυτές προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη. Από την ενέργεια και το εμπόριο έως τα οικονομικά και την άμυνα, το Politico καταγράφει τις δικές του «προβλέψεις» για το πώς η δεύτερη θητεία του μπορεί να επηρεάσει την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες που χαράσσουν την εξωτερική πολιτική και δη τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, πέρασαν μήνες προετοιμασίας εν όψει της πιθανής επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Όμως, θα ήταν ψέμα να ισχυριστεί κανείς ότι γνωρίζουν πώς πραγματικά θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Για παράδειγμα, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να επιβάλει δασμούς σε κάθε ευρωπαϊκό αγαθό που εισέρχεται στις ΗΠΑ, οπότε η Κομισιόν έχει προληπτικά «κλειδώσει» κάποια αντίποινα. Σημείο αναφοράς είναι και οι δηλώσεις του ισχυρού άνδρα των ΗΠΑ ότι την επόμενη μέρα της εκλογής του θα μπορούσε να «τερματίσει» τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και να δώσει τη λύση στο Μεσανατολικό.
Η νίκη του Τραμπ θα επηρεάσει αναπόφευκτα κάθε τομέα της πολιτικής της ΕΕ από τις πράσινες τεχνολογίες έως και τα πρότυπα τεχνητής νοημοσύνης.
Το Politico αναλύει λοιπόν πώς μπορούν να επηρεαστούν στο άμεσο μέλλον όλοι αυτοί οι τομείς από το «ριμέικ» στην προεδρία των ΗΠΑ:
Ενέργεια
Ο Τραμπ έχει συνοψίσει την ενεργειακή του πολιτική σε τρεις λέξεις: «Τρύπα μωρό μου, τρύπα». Ο όρκος του να ενισχύσει την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου και να στείλει περισσότερα ορυκτά καύσιμα στο εξωτερικό, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους οικολόγους, αλλά έχει κάνει τη βιομηχανία να προσβλέπει σε μεγαλύτερα κέρδη. Παρά το γεγονός ότι οι αμερικανικές εξαγωγές φυσικού αερίου σημείωσαν ρεκόρ πέρυσι, ο Τραμπ θέλει να… λιώσει τον «πάγο» που είχε βάλει η κυβέρνηση Μπάιντεν στις άδειες για νέα έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), έναν περιορισμό που δημιουργεί αβεβαιότητα στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η σταυροφορία του κατά της πράσινης μετάβασης θα μπορούσε να είναι λιγότερο ευχάριστη για το κοινό. Κάποιοι στο στρατόπεδο του Τραμπ θέλουν να καταργήσει τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), ο οποίος διαθέτει περισσότερα από μισό τρισεκατομμύριο δολάρια για έργα, όπως η καθαρή τεχνολογία, το υδρογόνο και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Αυτό το πρόγραμμα, ωστόσο, έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε βασικές πολιτείες και έχει απομακρύνει επιχειρήσεις από την Ευρώπη, δίνοντας στις ΗΠΑ προβάδισμα έναντι της ΕΕ σε κλάδους όπως η αιολική ενέργεια, η ηλιακή ενέργεια, τα εναλλακτικά καύσιμα και τα ηλεκτρικά οχήματα. Η κατάργησή του θα μπορούσε να αποτελέσει ευλογία για τις Βρυξέλλες, καθώς θέτουν ως στόχο τον ανταγωνισμό με την Ουάσινγκτον.
Κλίμα
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ σημαίνει περιβαλλοντική καταστροφή. Για να αποφευχθούν τα καταστροφικά επίπεδα υπερθέρμανσης του πλανήτη, ο κόσμος έχει πολύ λίγο χρόνο για να μειώσει δραματικά τις εκπομπές ρύπων. Ωστόσο, υπό τον Τραμπ – ο οποίος σχεδιάζει να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για άλλη μια φορά και να διπλασιάσει την παραγωγή ορυκτών καυσίμων – ο ρυθμός της πράσινης μετάβασης προβλέπεται να επιβραδυνθεί αντί να επιταχυνθεί.
Με τις ΗΠΑ να είναι υπεύθυνες για περισσότερο από το ένα δέκατο της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη, οποιαδήποτε αλλαγή στην αμερικανική πολιτική για το κλίμα θα έχει παγκόσμιες συνέπειες. Ένας θερμότερος πλανήτης σημαίνει περισσότερες καταστροφές, μεταξύ άλλων και στην ΕΕ, η οποία πρέπει να προετοιμαστεί αναλόγως για χειρότερες κλιματικές επιπτώσεις. Και ορισμένοι φοβούνται ότι η νίκη του Τραμπ μπορεί να μειώσει τη δυναμική της δράσης για το κλίμα παγκοσμίως, θέτοντας τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού ακόμη πιο απρόσιτους.
Η χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα στις φτωχότερες χώρες είναι το «καυτό» θέμα της φετινής παγκόσμιας Συνόδου Κορυφής για το κλίμα που ξεκινά στις 11 Νοεμβρίου και η νίκη του Τραμπ μπορεί να βυθίσει τη διάσκεψη σε αβεβαιότητα – με πολλούς να προσβλέπουν στην ΕΕ για να αναλάβει δράση και να καλύψει το κενό ηγεσίας. Ωστόσο, χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ για τις πολυπόθητες μεταρρυθμίσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής πρόκλησης, οι υπερχρεωμένες αναπτυσσόμενες χώρες θα δυσκολευτούν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα.
Εμπόριο
Η φράση «Πρώτα η Αμερική» θα συνοψίσει και πάλι την προσέγγιση του Τραμπ στην εμπορική πολιτική. Έχει ορκιστεί να φέρει πίσω τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και να τιμωρήσει «φίλους» και «εχθρούς» με οριζόντιους δασμούς 10% ή 20% (και έως και 60% για τα αγαθά που προέρχονται από την Κίνα), παρά τις προειδοποιήσεις των οικονομολόγων για επιζήμιες επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και υψηλότερο κόστος για τους καταναλωτές.
Η εμπορική πολιτική του Τραμπ επικεντρώνεται περισσότερο στη μείωση του σημαντικού εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ παρά στο άνοιγμα νέων ευκαιριών στην αγορά. Η ΕΕ απέτυχε να αξιοποιήσει την αποκλιμάκωση με την κυβέρνηση Μπάιντεν για να επιλύσει τις παρατεταμένες εμπορικές διαφορές σχετικά με τους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου, τις πράσινες επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και την αναβίωση του ανώτατου δικαστηρίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Οι ρήξεις αυτές αναμένεται να επιδεινωθούν με πρόεδρο τον Τραμπ.
Οι πιο άμεσες δοκιμασίες πίεσης για τις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον θα είναι η εξεύρεση λύσης για τους δασμούς αντιποίνων που έχει αναστείλει η ΕΕ κατά της Ουάσινγκτον (η εκεχειρία λήγει τον Μάρτιο του 2025), καθώς και για τη διαμάχη της για τα αεροσκάφη σχετικά με τις επιδοτήσεις της Airbus και της Boeing έως το 2026.
Κεντρική τραπεζική
Οι γνώστες του θέματος το αποκαλούν: «Trumpageddon».
Εάν ο εκλεγμένος πρόεδρος προχωρήσει έστω και με τις μισές από τις ιδέες που έχει προβάλει στην προεκλογική του εκστρατεία, να περιμένετε «πόνο» στην ευρωπαϊκή οικονομία. Αναλυτές της Goldman Sachs δήλωσαν ότι το ευρώ θα μπορούσε να υποχωρήσει έως και 10% έναντι του δολαρίου, εάν η νέα κυβέρνηση θέσει σε ισχύ το οριζόντιο σχέδιο δασμών, ενώ τα κέρδη μιας ομάδας των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών θα μπορούσαν να μειωθούν κατά περισσότερο από 5% το επόμενο έτος.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει ρητά περισσότερη παρέμβαση του Λευκού Οίκου στη λειτουργία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ -της κεντρικής τράπεζας της Αμερικής- η οποία έχει μετατρέψει την ανεξαρτησία της από τους πολιτικούς σε επισκεπτήριο. Αυτό θα μπορούσε να έχει τεράστιες επιπτώσεις στη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και στη συνεχιζόμενη κυριαρχία του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Λιγότερο άμεσα, αλλά όχι λιγότερο επιδραστικά, είναι τα σχέδια για την απέλαση εκατομμυρίων μεταναστών χωρίς χαρτιά. Δεν είναι ακόμη σαφές ποιοι θα βρεθούν στο στόχαστρο του προγράμματος μαζικών απελάσεων, αλλά δεδομένης της σημασίας της εργασίας των μεταναστών, ακόμη αυτών χωρίς χαρτιά, για βασικά τμήματα της αμερικανικής οικονομίας, θα υπάρξει αναπόφευκτη ανοδική πίεση στις τιμές.
Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε υψηλότερα αμερικανικά επιτόκια και να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθήσει, επηρεάζοντας αρνητικά την ήδη κλονισμένη οικονομική ανάκαμψη.
