Στο στόχαστρο του υπουργείου Ανάπτυξης έχουν μπει οι στρεβλώσεις και η παραπλάνηση των καταναλωτών σε επίπεδο προσφορών και προωθητικών ενεργειών, που τελικά φέρνουν κρυφές ανατιμήσεις, ρίχνοντας νερό στο μύλο της ακρίβειας.
Σούπερ μάρκετ: Τι αλλάζει στις προσφορές 1+1 – Το στοίχημα Θεοδωρικάκου για να πέσουν οι τιμές 
Ο Κώδικας Δεοντολογίας για τις ανακοινώσεις μειώσεων τιμών (π.χ. εκπτώσεις, προσφορές 1+1, δωρεάν περιεχόμενο, δώρα, stickers, προσωπικά κουπόνια κ.λπ.), που αφορά όλο το λιανικό εμπόριο, περιλαμβάνει έναν χρήσιμο και διαφωτιστικό «οδικό χάρτη» 17 ερωτήσεων και απαντήσεων, με τις οποίες αποκωδικοποιούνται όλες οι αλλαγές, παρέχοντας ένα «δίκτυ» ασφαλείας, τόσο στους καταναλωτές ώστε μην παραπλανηθούν, όσο και στους επιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου προκειμένου να αποφύγουν τα πρόστιμα.
1. Υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ μεγάλων και μικρών ή μικρομεσαίων επιχειρήσεων αναφορικά με τον τρόπο παρουσίασης των εκπτώσεων;
Όχι. Τόσο η ενωσιακή όσο και η εθνική νομοθεσία δεν κάνει κάποια διάκριση ανάμεσα στις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων ανάλογα με το μέγεθός τους σε ό,τι αφορά τις ανακοινώσεις μείωσης τιμής. Ο καταναλωτής πρέπει να λαμβάνει το ίδιο επίπεδο προστασίας ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης.
2. Ποια είναι η τιμή αναφοράς όταν γίνεται οποιαδήποτε μείωση τιμής;
Ο γενικός κανόνας είναι ότι ως τιμή αναφοράς σε οποιαδήποτε ανακοίνωση μείωσης τιμής τίθεται η χαμηλότερη τιμή που ισχύει για 30 ημέρες πριν την εφαρμογή της μείωσης. Η εξαίρεση από τον γενικό αυτό κανόνα ισχύει όταν έχουμε προοδευτική μείωση τιμής, δηλαδή τις συνεχόμενες διαδοχικές εκπτώσεις, κατά τη διάρκεια 60 ημερών από την εφαρμογή της πρώτης μείωσης τιμής.
3. Τι είναι η προοδευτική μείωση τιμής;
Η σταδιακή μείωση της τιμής, χωρίς διακοπές, κατά το χρονικό διάστημα 60 ημερών από την εφαρμογή της πρώτης μείωσης της τιμής. Στην περίπτωση αυτή, τιμή αναφοράς είναι η τιμή που ίσχυε πριν την εφαρμογή της πρώτης από τις διαδοχικές μειώσεις τιμών.
4. Επιτρέπεται να γίνεται αναφορά στην προτεινόμενη τιμή τιμοκαταλόγου;
Εάν υπάρχει ανακοίνωση μείωσης τιμής, η τιμή αναφοράς πρέπει να είναι πάντα η χαμηλότερη, η οποία εφαρμόστηκε κατά τις τελευταίες 30 ημέρες, με εξαίρεση αυτή που αναφέρθηκε και αφορά στις διαδοχικές εκπτώσεις. Ωστόσο, δεν απαγορεύεται εφόσον η επιχείρηση επιθυμεί να αναφέρει και την προτεινόμενη τιμή τιμοκαταλόγου, υπό την προϋπόθεση ότι δεν δημιουργεί την εντύπωση ότι αποτελεί τιμή αναφοράς για την ανακοίνωση μείωσης τιμής.
5. Επιτρέπεται να εμφανίζονται τρεις τιμές σε κάθε προϊόν; Δηλαδή η αρχική τιμή ή τιμή αναφοράς, η εκπτωτική τιμή πώλησης του προϊόντος των τελευταίων τριάντα ημερών και η τιμή που θα πωλείται μετά το τέλος των τριάντα ημερών;
Η νομοθεσία δεν εμποδίζει τον πολίτη να αναγράφει άλλες τιμές αναφοράς κατά την ανακοίνωση της μείωσης της τιμής, αρκεί οι πρόσθετες τιμές να εξηγούνται σαφώς, να μην προκαλούν σύγχυση και να μην αποσπούν την προσοχή του καταναλωτή από την αναγραφή της «προγενέστερης» τιμής.
6. Σχετικά με τα outlet, φυσικά και ηλεκτρονικά, είναι δυνατή η διατήρηση της αναγραφής τριπλής τιμής; Δηλαδή αρχική τιμή προϊόντος, τιμή outlet και νέα εκπτωτική τιμή outlet;
Η διατήρηση της αναγραφής τριπλής τιμής από τα outlet είναι δυνατή, αρκεί να μην δημιουργείται σύγχυση στον καταναλωτή ως προς τη βασική πληροφορία, δηλαδή την τιμή αναφοράς και την εκπτωτική τιμή που αποτυπώνεται ως συνάρτηση αυτής.
7. Ποια είναι η επιτρεπόμενη πρακτική σε προσφορές που διενεργούνται σε περιόδους εκτός των τακτικών εκπτώσεων;
Ισχύουν οι ίδιοι κανόνες σε κάθε σε ανακοίνωση μείωσης τιμής.
8. Τι γίνεται στην περίπτωση που μία προσφορά αφορά σε μείωση της τιμής με τη μορφή ποσοστού επί της αξίας του συνόλου των προϊόντων; Επιτρέπεται κάτι τέτοιο; Αν όχι, πως θα μπορούσε να υλοποιηθεί σωστά;
Ο καταναλωτής πρέπει να έχει καθαρή εικόνα για την αρχική και την τελική τιμή του προϊόντος στο ράφι προτού προβεί σε αγορά. Κατά συνέπεια ισχύει ο γενικός κανόνας, ότι δεν επιτρέπεται η έκπτωση να υπολογίζεται στο ταμείο. Ωστόσο, ειδικά στην περίπτωση που η μείωση της τιμής εφαρμόζεται ως ποσοστό επί της αξίας του συνόλου των προϊόντων και συνεπώς δεν είναι δυνατή η επικοινωνία της μειωμένης τιμής πριν το ταμείο, η σχετική πρακτική επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι η τιμή των προϊόντων δεν αυξήθηκε αμέσως πριν την ανακοίνωση της σχετικής προσφοράς.
9. Εάν, παρόλο που η ανακοίνωση μείωσης τιμής έχει επικοινωνηθεί σωστά στον καταναλωτή, στην απόδειξη εμφανίζεται άλλη αρχική τιμή, θα υπάρξει κάποια κύρωση προς την επιχείρηση;
Όχι, εφόσον η αποτύπωση στην απόδειξη πληροί όλα τα απαιτούμενα της σχετικής φορολογικής νομοθεσίας. Οι κανόνες της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή επιδιώκουν την διασφάλιση διαφάνειας ως προς κάθε ανακοίνωση περί ύπαρξης μειωμένης τιμής. Σε κάθε περίπτωση η επιχείρηση θα πρέπει να διαθέτει τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία, για να μπορεί να αποδείξει ότι έχει επικοινωνηθεί σωστά στον καταναλωτή η μείωση.
10. Στην περίπτωση της μείωσης τιμών για μία ημέρα, η οποία αφορά πολλές ή μεγάλες κατηγορίες προϊόντων και υπάρχει αντικειμενική δυσκολία στην τοποθέτηση των δηλωτικών της τιμής και την επαναφορά τους στην αμέσως επόμενη ημέρα, είναι δυνατή η επικοινωνία της μείωσης τιμής μέσω γενικών δηλώσεων, όπως πανό σε διάφορα σημεία του καταστήματος και όχι σε κάθε μεμονωμένο προϊόν;
Η αναγραφή της προγενέστερης τιμή σε κάθε προϊόν αποτελεί υποχρέωση του εμπόρου ακόμη και όταν η ανακοίνωση αφορά μεγάλο αριθμό προϊόντων. Η προγενέστερη τιμή δε χρειάζεται να αναγράφεται και στο πανό. Ωστόσο η προγενέστερη τιμή για τα επιμέρους αγαθά που καλύπτονται από την ανακοίνωση, πρέπει να αναγράφεται στο σημείο πώλησης, δηλαδή στις αντίστοιχες ετικέτες τιμών στα καταστήματα.
11. Η προωθητική ενέργεια κατά την οποία ένα προϊόν διατίθεται με την ένδειξη «+50% δωρεάν» ή «έξτρα προϊόν» θα θεωρείται ανακοίνωση τιμής με ό,τι αυτό συνεπάγεται (ένδειξη προγενέστερης τιμής και άλλα);
Η προσφορά επιπλέον προϊόντος σε πλεονεκτική τιμή ή η παροχή δωρεάν προϊόντος δεν συνιστούν ανακοίνωση μείωσης τιμής και συνεπώς δεν υπόκεινται στο γενικό κανόνα περί αναγραφή της τιμής αναφοράς. Ωστόσο, δεν επιτρέπεται να δίδονται παραπλανητικές πληροφορίες στον καταναλωτή ως προς το πλεονέκτημα που του προσφέρεται, μέσω π.χ. αύξησης της τιμής αμέσως μετά την εφαρμογή της προσφοράς.
12. Πολλά προϊόντα κυκλοφορούν από την παραγωγή τους με stickers, χωρίς αυτά να αποτυπώνουν απαραίτητα μείωση τιμής σε σχέση με την προσφερόμενη τιμή στον καταναλωτή, αλλά σχετίζονται με την τιμολόγηση του παραγωγού προς το κατάστημα. Συνιστούν αυτά τα stickers ανακοινώσεις μείωσης τιμής;
Ναι. Η νομοθεσία περί ανακοινώσεων μείωσης τιμής εφαρμόζεται στον έμπορο που είναι ο πραγματικός συμβαλλόμενος με τον καταναλωτή. Συνεπώς κατά τη διάθεση των προϊόντων που φέρουν από την παραγωγή μία ένδειξη για μείωση τιμής και εφόσον δεν πρόκειται για ευαλλοίωτο προϊόντα, καθώς εξαιρούνται από το πεδίο της εφαρμογής του νόμου, ο πωλητής θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι σχετικές ενδείξεις είναι σύμφωνες με τον νόμο.
13. Δύναται η τιμή αναφοράς, το ποσοστό έκπτωσης και το όφελος να αναγράφονται με μικρότερα γράμματα σε σχέση με την τελική τιμή και η τελική τιμή να αναγράφεται με μεγαλύτερα και bold γράμματα;
Κάθε τρόπος αναγραφή της αρχικής και της τελικής τιμής είναι επιτρεπτός, αρκεί οι πληροφορίες να είναι σαφείς, εύκολα αναγνωρίσιμες και ευανάγνωστες.
14. Μπορεί ένας έμπορος να εφαρμόσει την εξής συνεχόμενη σειρά εκπτώσεων ή προσφορών; Για 15 μέρες έκπτωση, για τις επόμενες 15 μέρες «1+1 προσφορά» και για τις επόμενες 15 μέρες πάλι έκπτωση; Ποια τιμή πρέπει να χρησιμοποιήσει ως τιμή αναφοράς το τελευταίο δεκαπενθήμερο εκπτώσεων; Αυτή που είναι η χαμηλότερη στις τριάντα προηγούμενες ημέρες, περιλαμβανομένης της μοναδιαίας τιμής/αξίας του προϊόντος που διατίθεται σε προσφορά «1+1»;
Δεν πρέπει προ της ανακοίνωσης του «1+1» να εφαρμοστεί αύξηση της τιμής του μειωμένου προϊόντος. Αναφορικά με το δεύτερο δεκαπενθήμερο εκπτώσεων, η τιμή αναφοράς θα πρέπει να είναι η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων τριάντα ημερών.
15. Η χρήση εκπτωτικού κουπονιού στο φυσικό ή το ηλεκτρονικό κατάστημα, εφόσον δεν είναι ορατό σε όλους όπως το banner ή το τηλεοπτικό διαφημιστικό, αλλά αποστέλλεται με newsletter ή μέσω e-mail στον πελάτη, οπότε αυτός για να αποκτήσει πρόσβαση, πρέπει να εισάγει έναν μοναδικό κωδικό, υπάγεται στην κατηγορία των προσωπικών εκπτώσεων;
Όταν προσφέρονται μειώσεις τιμών γενικά, μέσω εκπτωτικών κουπονιών ή κωδικών διαθέσιμων σε όλους τους καταναλωτές που επισκέπτονται το φυσικό ή το διαδικτυακό κατάστημα κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων, τότε δεν συνιστούν εξατομικευμένες μειώσεις τιμών και συνεπώς δεν εξαιρούνται από τον γενικό κανόνα περί αναγραφή της τιμής αναφοράς.
16. Είναι προσωποποιημένη έκπτωση η αποστολή εκπτωτικών κουπονιών σε ένα επιλεγμένο μέρος μόνο της βάσης επαφών ενός εμπόρου, βάσει κριτηρίων όπως οι προηγούμενες αγορές ή οι προτιμήσεις των καταναλωτών (υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι τα εν λόγω κουπόνια δεν δημοσιοποιούνται στο κατάστημα ή με άλλο τρόπο καθίστανται προσιτά στο σύνολο των καταναλωτών, όπως π.χ. μέσω banner);
Για μειώσεις τιμών, προκύπτουσες από προηγούμενες αγορές του καταναλωτή, ή εκπτώσεις λόγω εγγραφής του πελάτη σε πρόγραμμα επιβράβευσης πελατών, αποτελούν εξατομικευμένες μειώσεις που δεν υπάγονται στον κανόνα της υποχρέωσης αναγραφής της αρχικής τιμής.
17. Οι ειδικές τιμές υπό τη μορφή έκπτωσης ή μείωσης της τιμής σε πελάτες που έχουν κάρτα μέλους, που εμπίπτουν;
Η κάρτα μέλους δίνει τη δυνατότητα στους κατόχους της να επωφελούνται από εξατομικευμένες μειώσεις τιμών. Τέτοιες πρακτικές που επιτρέπουν στους καταναλωτές να επωφελούνται συστηματικά από μειωμένες τιμές και συγκεκριμένες ατομικές μειώσεις τιμών, δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς της νομοθεσίας περί ανακοίνωσης μειώσεις τιμών.
