Τρίπτυχο αλλαγών στα εργασιακά ετοιμάζει η κυβέρνηση, με παρεμβάσεις στις υπερωρίες, στην κυριακάτικη απασχόληση και γενικότερα στον τρόπο διευθέτησης του χρόνου εργασίας.
Το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργού Εργασίας Κ. Χατζηδάκη είναι στο στάδιο της τελικής επεξεργασίας, και αφού δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, θα πάρει το δρόμο για τη Βουλή.
Ασφαλιστικές δικλίδες μπαίνουν στην τηλεργασία, ώστε να διασφαλιστεί πλήρως το δικαίωμα «αποσύνδεσης» μετά τη λήξη του ωραρίου.
Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου είναι οι εξής:
- «Ελαστικό» οκτάωρο. Μεγαλύτερη ελαστικότητα έρχεται στο ωράριο, με τις αλλαγές να «τρέχουν» μετά από συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου. Ειδικότερα, ο εργαζόμενος θα μπορεί να δουλέψει για ένα διάστημα του έτους μέχρι 10 ώρες την ημέρα χωρίς την καταβολή υπερωριακής απασχόλησης. Ωστόσο, για αντίστοιχο διάστημα του ίδιου έτους θα πρέπει να δουλέψει μέχρι 6 ώρες την ημέρα ή να παίρνει ρεπό. Η βασική αλλαγή είναι πως αυτό θα μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις και με ατομικές συμβάσεις εργασίας. Πρόκειται για ένα μέτρο που εκτιμάται πως θα βρει πρόσφορο έδαφος σε κλάδους όπως για παράδειγμα ο Τουρισμός.
- Εργασία τις Κυριακές. Σε επτά κλάδους της Οικονομίας θα αρθεί η απαγόρευση της κυριακάτικης εργασίας για το προσωπικό. Με ρύθμιση στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο θα αναφέρονται εκτενώς οι κλάδοι αυτοί, προκειμένου η αγορά εργασίας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
- Υπερωρίες. Σε ό,τι αφορά τις υπερωρίες προωθείται η άρση της διάκρισης μεταξύ βιομηχανίας και υπηρεσιών στη βάση ρύθμισης που θα ευθυγραμμίζει την Ελλάδα με τα όσα ισχύουν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δηλαδή θα καταργηθεί η σημερινή διάκριση των 96 ωρών υπερωρίας τον χρόνο στη βιομηχανία και των 120 ωρών στις υπηρεσίες. Θα δίνεται η δυνατότητα αλλαγών στο όριο των υπαλλήλων με απόφαση του γενικού γραμματέα σε έκτακτες περιπτώσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, το όριο θα μπορεί να ανέλθει σε 150 ώρες το έτος.
Ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν για την τηλεργασία, που, από ό,τι φαίνεται… ήρθε για να μείνει στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα, θα προβλέπεται διαβούλευση και συμφωνία μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων για τον τρόπο απασχόλησης και την κατανομή του ωραρίου στη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, ο εξοπλισμός θα βαρύνει αποκλειστικά τον εργοδότη.
Παράλληλα, μπαίνουν ασφαλιστικές δικλίδες και προβλέπεται πως ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, δηλαδή να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται πως απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης.
Ψηφιακή κάρτα και άλλες πέντε διατάξεις
«Ψηφιακή κάρτα εργασίας» έρχεται στον ιδιωτικό τομέα σε μία προσπάθεια να μπει τέλος στα φαινόμενα «μαύρης» εργασίας. Με τις ρυθμίσεις του νέου εργασιακού νομοσχεδίου οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα θα υποχρεούνται, πλέον, να διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου απασχόλησης. Μάλιστα, το σύστημα αυτό θα είναι άμεσα συνδεδεμένο με το αναβαθμισμένο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
Ειδικότερα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι με την ψηφιακή κάρτα «θα καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ κάθε μεταβολή που αφορά στο χρόνο εργασίας, όπως για παράδειγμα η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια».
Επίσης, προβλέπονται και οι ακόλουθες παρεμβάσεις:
- Αλλαγές στο συνδικαλιστικό νόμο, που μετρά σχεδόν 40 χρόνια «ζωής». Σύμφωνα με πληροφορίες, θα καθιερωθεί η υποχρέωση των συνδικάτων να παρέχουν στα μέλη της Γενικής Συνέλευσης πραγματική πρακτική δυνατότητα συμμετοχής και ψήφου εξ αποστάσεως, ηλεκτρονικώς, ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην κατάρτιση και επικαιροποίηση των μητρώων εργαζομένων από τα συνδικάτα.
- Επίσης, θα θεσμοθετηθεί προσωπικό ασφαλείας, που πρέπει να εξακολουθεί να εργάζεται σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο (στο Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ). Για παράδειγμα, κίνηση του ενός τρίτου των συρμών του μετρό σε περίπτωση απεργιακών κινητοποιήσεων ή παρόμοιες ρυθμίσεις.
- Άδεια πατρότητας, με ενσωμάτωση σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας. Ειδικότερα, θα προβλέπεται άδεια στους νέους πατέρες. Πρόσθετη 6μηνη γονική άδεια έως ότου το παιδί γίνει 8 ετών για όλους τους πατέρες και όσες μητέρες δεν λαμβάνουν ήδη την 6μηνη παροχή προστασίας μητρότητας. Τέλος, θεσμοθετείται και η προστασία των νέων πατέρων κατά της απόλυσης για το πρώτο διάστημα μετά την απόκτηση παιδιού.
- Μέτρα αντιμετώπισης της βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας. Οι κυρώσεις για τους παραβάτες θα είναι αυστηρές, αντίστοιχες εκείνων που προβλέπονται στη Γαλλία
- Ρυθμίσεις για τις νέες μορφές απασχόλησης όπως οι λεγόμενες συνεργατικές πλατφόρμες (για παράδειγμα delivery). Έμφαση θα δοθεί στους όρους εργασίας και σε θέματα ασφαλείας
- Εκσυγχρονισμός του πλαισίου διευθέτησης ατομικών και συλλογικών διαφορών μέσω του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).
Δεδομένο είναι πως το πέρασμα της πανδημίας άφησε πίσω μία διαφορετική αγορά εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, τα «φώτα» πέφτουν και στο προωθούμενο ισπανικό μοντέλο περί τετραήμερης απασχόλησης σε συγκεκριμένους κλάδους.
Τι αλλάζει στην κυριακάτικη απασχόληση
Σε επτά κλάδους θα αρθεί η απαγόρευση της κυριακάτικης εργασίας για τους εργαζόμενους. Σχετική ρύθμιση αναμένεται να συμπεριληφθεί στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, και σύμφωνα με πληροφορίες θα αφορά στους εξής κλάδους:
- Παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού. Για την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές, τα οποία έχουν παραγγελθεί εξ αποστάσεως, τηλεφωνικά ή από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (supermarket) και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος. Ως κέντρο διανομής και παράδοσης θεωρούνται και το φυσικό κατάστημα λιανικής πώλησης και οι αποθήκες του.
- Εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics), ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων.
- Κέντρων κοινών υπηρεσιών («shared services centers») ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της Λογιστικής, του Ανθρώπινου Δυναμικού, της Μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της Κανονιστικής Συμμόρφωσης, των Προμηθειών, και άλλων.
- Κέντρων δεδομένων («data centers») και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων.
- Ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου.
- Παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών.
- Παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος.
- Να επισημανθεί εδώ πως υπάρχουν διαφορετικές «ταχύτητες» όσον αφορά στην απασχόληση των εργαζομένων τις Κυριακές αλλά και στον τρόπο αμοιβής τους. Σύμφωνα με ειδικούς στο Εργατικό Δίκαιο, προβλέπονται τα εξής:
- Για επιχειρήσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις περί κυριακάτικης αργίας το προσωπικό που θα απασχοληθεί δικαιούται να λάβει προσαύξηση 75% επί του νομίμου ημερομισθίου, καθώς και αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη μέρα της εβδομάδας.
- Για επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις περί κυριακάτικης αργίας και λειτουργούν έκτακτα -με άδεια, φυσικά, της Επιθεώρησης Εργασίας- ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει το 1/25 του μισθού, προσαυξημένου κατά 75%. Επίσης, σε περίπτωση που το προσωπικό απασχοληθεί κατά την Κυριακή για περισσότερες από 5 ώρες, τότε δικαιούται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη μέρα της επόμενης εβδομάδας. Αυτά ισχύουν για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό (όχι με ημερομίσθιο).
Από την έντυπη έκδοση της «Βραδυνής της Κυριακής»
