Την Ελλάδα επισκέφτηκε αντιπροσωπεία της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου και συζήτησε με τους ευρωβουλευτές τα (ανησυχητικά) συμπεράσματά τους σε σχέση με το κράτος δικαίου, την διαφθορά, τις παρακολουθήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα, μία επίσκεψη που σημαδεύτηκε από την άρνηση της κυβέρνησης και των θεσμικών φορέων να συναντηθούν με την επίσημη αντιπροσωπεία της Επιτροπής LIBE, του κορυφαίου ευρωπαϊκού θεσμού του Κοινοβουλίου και εξέφρασε τη λύπη της που ο Πρωθυπουργός, οι υπουργοί της κυβέρνησης, οι εκπρόσωποι της αστυνομίας, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και άλλοι αξιωματούχοι δεν ήταν ‘’διαθέσιμο’’.
Πολλά ΜΜΕ αποσιώπησαν πλήρως την αποστολή αυτή που διοργανώθηκε υπό την αρμοδιότητα της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών (LIBE) και σύμφωνα με τη εντολή της DRFMG (ομάδα εργασίας για την δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα).
Στόχος της αποστολής ήταν να πραγματοποιηθεί απολογισμός των τελευταίων εξελίξεων στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη έμφαση στην κατάσταση του κράτους δικαίου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και τις παρακολουθήσεις.
Ανησυχητικές είναι οι διαπιστώσεις των ευρωβουλευτών της αντιπροσωπείας για την κατάσταση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας του τύπου και τις παρακολουθήσεις στην Ελλάδα: “η αντιπροσωπεία σημειώνει ότι υπάρχουν πολύ σοβαρές απειλές για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Οι έλεγχοι και οι απαραίτητες ισορροπίες για μια ισχυρή δημοκρατία, υφίστανται μεγάλη πίεση. Ο έλεγχος από ανεξάρτητους φορείς και από τον ελεύθερο τύπο καταργείται, η δικαιοσύνη είναι εξαιρετικά αργή και αναποτελεσματική, οδηγώντας σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας, ενώ η διαφθορά διαβρώνει τις δημόσιες υπηρεσίες”.
Σε δηλώσεις της η επικεφαλής της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Sophie in ‘t Veld, μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Εκ μέρους όλων των συναδέλφων μου θα ήθελα να απευθύνω τα βαθιά συλλυπητήρια μας στις οικογένειες των θυμάτων και σε όσους και όσες έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα κατά την τραγωδία των Τεμπών, αλλά και να εκφράσουμε την συμπαράσταση μας στον ελληνικό λαό. Η φράση «Πάρε με όταν φτάσεις» έχει γίνει πλέον σύμβολο άφατου πόνου και πένθους, καθώς αδυνατούμε να πιστέψουμε ότι τόσοι νέοι άνθρωποι χάθηκαν άδικα. Γνωρίζουμε ότι η τραγωδία αυτή έχει σημαδέψει το πανελλήνιο. Και ως Ευρωπαίοι, συμπαραστεκόμαστε στις Ελληνίδες και τους Έλληνες.
Η αντιπροσωπεία ήρθε στην Αθήνα στο πλαίσιο της συνεχούς άσκησης παρακολούθησης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η επίσκεψη κάλυψε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η ασφάλεια των δημοσιογράφων, οι μεταναστευτικές πολιτικές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ίση μεταχείριση, η χρήση κακόβουλων λογισμικών, το κράτος δικαίου και η καταπολέμηση της διαφθοράς.
Σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, δεν υπάρχει ορατή πρόοδος στην αστυνομική έρευνα. Όχι μόνο δεν αποδίδεται δικαιοσύνη στην οικογένειά του, αλλά στέλνεται ένα μήνυμα ότι η ασφάλεια των δημοσιογράφων δεν αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Η υπόθεση πρέπει να διερευνηθεί χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και η αντιπροσωπεία προτρέπει τις αρχές να ζητήσουν βοήθεια από την Europol.
Επιπλέον, πολλοί δημοσιογράφοι έρχονται αντιμέτωποι με φυσικές απειλές, λεκτικές επιθέσεις και παραβίαση των προσωπικών δεδομένων του με κακόβουλα λογισμικά. Η ιδιοκτησία των μέσων μαζικής ενημέρωσης από έναν μικρό αριθμό ολιγαρχών επηρεάζει αρνητικά τον πλουραλισμό της ελευθερίας τους, με αποτέλεσμα τη δραματικά ανεπαρκή αναφορά σε ορισμένα θέματα. Στον απόηχο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος, μια κοινή δήλωση ελληνικών ΜΜΕ ανέδειξε επίσης αυτό το πρόβλημα.
Η αντιπροσωπεία εκφράζει την ανησυχία της επίσης και για την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, τον περιορισμό των εξουσιών, τις αδιαφανείς διαδικασίες διορισμών και την παρενόχληση και τον εκφοβισμό αξιωματούχων ανεξάρτητων δημόσιων φορέων όπως η Αρχή Προστασίας Δεδομένων και η Αρχή για την Ασφάλεια και την Προστασία των Επικοινωνιών. Η αντιπροσωπεία σημειώνει επιπλέον ότι η Εθνική Υπηρεσία Διαφάνειας, η οποία θα πρέπει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στον έλεγχο των δημοσίων αρχών, δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική. Έντονη ανησυχία προκαλεί και η συνεχιζόμενη παρενόχληση της εισαγγελέως κατά της διαφθοράς κ. Τουλουπάκη.
Η διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών, σε συνδυασμό με αμφιβολίες για την ακεραιότητα τμημάτων της αστυνομίας, οδηγεί σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας όπου ευδοκιμεί η διαφθορά. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να επιλυθούν κατά προτεραιότητα.
Η μεταχείριση των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα και στο εσωτερικό της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών για συστηματικές επαναπροωθήσεις, βία, αυθαίρετη κράτηση και κλοπή των υπαρχόντων τους, είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Οι περιορισμοί που επιβάλλονται στην παρακολούθηση και την αναφορά από ΜΚΟ και δημοσιογράφους για τις μεταναστευτικές καταστάσεις θα πρέπει να αρθούν αμέσως. Όλες οι πρωτοβουλίες που συμβάλλουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια, όπως ο μηχανισμός υποβολής εκθέσεων από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πρέπει να ενστερνιστούν και να ενισχυθούν.
Σχετικά με την ίση μεταχείριση, η Ελλάδα διαθέτει ένα στέρεο νομικό πλαίσιο και η δημιουργία της νέας Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι ένα θετικό βήμα. Ωστόσο, η πρακτική είναι πολύ διαφορετική για τα LGBTQ άτομα, τους Ρομά και τις γυναίκες. Η αντιπροσωπεία καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις να επιδείξουν ηγετικό ρόλο και να προωθήσουν την κοινωνική αλλαγή. Ιδιαίτερα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι η ενδοοικογενειακή βία, η αστυνομική βία και η ισότητα στο γάμο».
Οι ευρωβουλευτές είχαν ζητήσει να συναντηθούν με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης, εκπροσώπους της δικαιοσύνης και της αστυνομίας. Η κυβέρνηση, όμως, δια του Υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη, αρνήθηκε να συναντήσει την Επιτροπή επικαλούμενη το πένθος λόγω του ατυχήματος καθώς και το ότι βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης επιτέθηκε μάλιστα στην Επιτροπή ισχυριζόμενος “παρέμβασή της στα εσωτερικά της χώρας, σε προεκλογική περίοδο”.
