Αξιωματούχοι του οικονομικού επιτελείου της προηγούμενης κυβέρνησης Τραμπ προειδοποιούν την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναμένει από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ ότι θα λάβει σύντομα μέτρα για να αυξήσει τους δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, ενώ ενδεχομένως θα προσπαθήσει να παρακάμψει τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, ξεκινώντας απευθείας επαφές με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την επίτευξη εμπορικών συμφωνιών.
Ουσιαστικά, μέσα από ένα εκτενέστατο δημοσίευμα του Politico γίνεται λόγος για έναν οικονομικό πόλεμο κατά τις Ευρώπης που όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό θα έχει σοβαρές επιπτώσεις. 
Ουσιαστικά, η επιβολή δασμών σε μια σειρά από προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, αποτελεί μέρος του «οπλοστασίου» των Αμερικανικών κυβερνήσεων που χρησιμοποιείται στον εμπορικό πόλεμο απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην Κίνα. Ο βασικός στόχος είναι τα εισαγόμενα προϊόντα να καταστούν ακριβότερα από τα εγχώρια, για τους καταναλωτές. Έτσι ώστε οι τελευταίοι να αναγκαστούν να αγοράζουν εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα τα οποία θα παραμένουν φθηνότερα, τουλάχιστον κατά το ποσοστό των δασμών που έχουν επιβληθεί στα εισαγόμενα.
Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται για μια νέα εποχή εμπορικών συγκρούσεων και η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται πως βρίσκεται στο στόχαστρο του Ντόναλντ Τραμπ, με σχέδια για επιβολή δασμών ύψους 575 δισ. δολαρίων στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Ο Τραμπ, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, έκανε ξεκάθαρη τη θέση του: «η Αμερική θα επαναπροσδιορίσει τις εμπορικές σχέσεις της, στοχεύοντας σε «δικαιότερους» δασμούς. Σύμφωνα με αξιωματούχους που μίλησαν στο Politico, ο Τραμπ σκοπεύει να προχωρήσει άμεσα σε πρόσθετους δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, επιδιώκοντας να διορθώσει αυτό που θεωρεί «ανισορροπία» στις εμπορικές σχέσεις με την Ε.Ε.
Πού αποσκοπούν οι δασμοί
Η νέα κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει αλλαγές που αφορούν σε δασμούς ύψους 575 δισ. δολαρίων, με επίκεντρο τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, τα αγροτικά προϊόντα και άλλα βασικά αγαθά. Ένα από τα κύρια παράπονα του Τραμπ είναι το 10% δασμός της Ε.Ε. στα αυτοκίνητα, τη στιγμή που ο αντίστοιχος αμερικανικός δασμός ανέρχεται σε μόλις 2,5%. Επίσης, ο μέσος γεωργικός δασμός της Ε.Ε. είναι 11,3%, έναντι 4,8% στις ΗΠΑ, ενισχύοντας τις αιτιάσεις για «άδικες» εμπορικές πρακτικές.
Αν και οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι το μεγάλο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Ε.Ε. (το οποίο αναμένεται να φτάσει τα 230 δισ. δολάρια το 2024) οφείλεται κυρίως σε μακροοικονομικούς παράγοντες, ο Τραμπ φαίνεται αποφασισμένος να κινηθεί επιθετικά.
«Δεν είναι μπλόφα»
Ο Τραμπ φιλοδοξεί να αποδυναμώσει τη συλλογική εμπορική πολιτική της Ένωσης και να επιτύχει καλύτερους όρους για τις ΗΠΑ. Και η νέα εμπορική στρατηγική περιλαμβάνει όχι μόνο την επιβολή δασμών, αλλά και την προσπάθεια παράκαμψης της κεντρικής γραφειοκρατίας της Ε.Ε. Μέσω διμερών συμφωνιών με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Αξιωματούχοι της προηγούμενης κυβέρνησης Τραμπ προειδοποιούν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν πρέπει να υποτιμήσουν τις απειλές. «Δεν είναι μπλόφα», τόνισε η πρώην αναπληρώτρια βοηθός Κέλι Αν Σο. Παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων Ρεπουμπλικανών για τους δασμούς, η συντριπτική νίκη του Τραμπ στις εκλογές δίνει ισχυρή εντολή για την εφαρμογή αυτής της πολιτικής.
Η επιβολή δασμών τέτοιας κλίμακας θα μπορούσε να παραβιάσει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, αλλά ο Τραμπ ενδέχεται να επικαλεστεί λόγους εθνικής ασφάλειας για να τους δικαιολογήσει. Το αν η στρατηγική αυτή θα φέρει την «εμπορική ισορροπία» που επιδιώκει η Ουάσιγκτον ή θα οδηγήσει σε έναν νέο εμπορικό πόλεμο, μένει να φανεί.
«Πιστεύει ότι έχει την εντολή»
«Ο Πρόεδρος Τραμπ μίλησε επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για το σχέδιό του που αφορά στην επιβολή ενός βασικού δασμού σε όλες τις εισαγωγές από όλους τους εμπορικούς μας εταίρους», είπε η Κέλι Αν Σο, η οποία ήταν αναπληρώτρια βοηθός του προέδρου για διεθνείς οικονομικές υποθέσεις κατά τα τελευταία χρόνια της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ. «Τώρα που είδαμε τα αποτελέσματα των εκλογών με τη συντριπτική νίκη, η ομάδα πιστεύει ότι έχει εντολή» να προχωρήσει στην υλοποίηση.
Ένας σημαντικός παράγοντας που καθοδηγεί τις ενέργειες του Τραμπ είναι η πεποίθησή του ότι οι ΗΠΑ έχουν πολύ χαμηλότερους δασμολογικούς συντελεστές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους εμπορικούς εταίρους, είπε η Σο.
«Προσπαθεί να αντιμετωπίσει αυτή την ανισότητα και να κάνει τους δασμολογικούς συντελεστές μας πιο αμοιβαίους. Έτσι, όσον αφορά στο τι θα ήθελε από την Ευρώπη ή οποιονδήποτε από τους άλλους εμπορικούς μας εταίρους, πιθανώς θα ήταν για αυτούς να μειώσουν τους δασμούς τους επίσης», πρόσθεσε η ίδια.
«Η εκτίμηση μου είναι ότι ο πρόεδρος θα κινηθεί πολύ γρήγορα. Δεν μπορώ να πω αν θα είναι η πρώτη μέρα ή η 30ή ή η 90ή μέρα, αλλά πιστεύω ότι ο πρόεδρος θέλει να προχωρήσει γρήγορα με αυτές τις πολιτικές», πρόσθεσε ο Σο.
Οι δασμολογικές διαφορές ΗΠΑ – ΕΕ
Με την πρώτη ματιά, ωστόσο, δεν υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των δασμών των ΗΠΑ και της ΕΕ. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ο μέσος δασμός στις ΗΠΑ ήταν 3,3% το 2023, ακόμη και μετά τους δασμούς που επέβαλε ο Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία σε κινεζικά προϊόντα αξίας άνω των 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο μέσος δασμός της ΕΕ , εν συγκρίσει, ήταν 5% το 2023.
Ωστόσο, στον μέσο όρο περιλαμβάνεται και τουλάχιστον ένας δασμός της ΕΕ που έχει εκνευρίσει εδώ και καιρό τον Τραμπ – ο δασμός 10% της ΕΕ στα επιβατικά αυτοκίνητα, σε σύγκριση με τον δασμολογικό συντελεστή 2,5% των ΗΠΑ. Ο μέσος δασμός της ΕΕ επίθεση των γεωργικών προϊόντων είναι επίσης 11,3%, όταν ο αντίστοιχος στις ΗΠΑ είναι 4,8%.
Επιπλέον, οι αμερικανικοί γεωργικοί και επιχειρηματικοί όμιλοι διαμαρτύρονται εδώ και καιρό για μια σειρά μη δασμολογικών φραγμών που εμποδίζουν τις πωλήσεις τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πιο πρόσφατη έκθεση του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ σχετικά με τους φραγμούς στο εξωτερικό εμπόριο περιελάμβανε 30 σελίδες για την ΕΕ, δεύτερη σε μέγεθος μετά την την αξιολόγηση των 44 σελίδων για την Κίνα.
Τέλος, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την ΕΕ έχει αυξηθεί κατακόρυφα από την πρώτη θητεία του Τραμπ. Αυτήν τη στιγμή τείνει να σημειώσει νέο ρεκόρ το 2024 καθώς εκτιμάται σε περίπου 230 δισεκατομμύρια δολάρια, παρά τη συμφωνία που κατέληξε ο Τραμπ με τον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ προκειμένου να αποτρέψει μια προηγούμενη απειλή δασμών που στόχευε στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το μεγάλο έλλειμμα εμπορικών αγαθών των ΗΠΑ είναι αποτέλεσμα μακροοικονομικών παραγόντων, όπως οι εθνικές δαπάνες και τα ποσοστά αποταμίευσης, και ότι οι εμπορικοί φραγμοί παίζουν λιγότερο ρόλο.
Αλλά ο Τραμπ φαίνεται να πιστεύει ότι οι εμπορικές ανισορροπίες πηγάζουν από τις πρακτικές εξωτερικού εμπορίου, όπως οι δασμοί και τα πρότυπα προϊόντων, που εμποδίζουν άδικα τις εξαγωγές των ΗΠΑ, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες αφελώς διατηρούν μια από τις πιο ανοιχτές αγορές στον κόσμο.
