Εν μέσω πολέμων και γεωπολιτικών κρίσεων, ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε ξεκίνησε την περιοδεία του στις πρωτεύουσες των χωρών μελών της βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Σήμερα βρίσκεται στην Αθήνα, όπου αναμένεται να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τους υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και Εθνικής Άμυνας, Νίκο Δένδια.
Η επίσκεψη Ρούτε γίνεται στη σκιά της αλλαγής σκυτάλης στον Λευκό Οίκο μετά την εκλογή του Ντοναλντ Τραμπ. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ έχει ψηλά στην ατζέντα του τις διατλαντικές σχέσεις και σε ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας, υπό το πρίσμα των τελευταίων γεωπολιτικών εξελίξεων.
Αν και πρόκειται για μία εθιμοτυπική επίσκεψη, στο επίκεντρο των συναντήσεων του στην Αθήνα θα βρεθούν οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το ΝΑΤΟ, οι περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Κατά τις συναντήσεις θα συζητηθούν και τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει υπογραμμίσει ότι οι εξελίξεις πέραν του Ατλαντικού επηρεάζουν τους διεθνείς συσχετισμούς, τονίζοντας «η στάση της Ελλάδας ως μέλους του ΝΑΤΟ και εταίρου στην Ε.Ε. είναι πάντα στάση αρχών, και αυτές δεν ετεροπροσδιορίζονται». Οι σχέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μαρκ Ρούτε χαρακτηρίζονται πολύ καλές.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας και ο σημερινός Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, κατά την συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τον περασμένο Δεκέμβριο στη Χάγη, είχε αναφερθεί στις εξαιρετικές διμερείς σχέσεις και είχε εκφράσει την ικανοποίησή του για την Αθήνα καθώς ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα.
Ανοιχτή στήριξη στην Ουκρανία
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ελλάδα τοποθετήθηκε υπέρ της πλήρους στήριξης του Κιέβου. Η Ολλανδία από την πλευρά της, ήταν η πρώτη χώρα-μέλος του ΝΑΤO, η οποία δεσμεύθηκε να στείλει στο Κίεβο μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Ο Μαρκ Ρούτε από τα Ηνωμένα Έθνη είχε δηλώσει: «Υψώνουμε τη φωνή μας κατά του Πούτιν και των παραβιάσεων του Χάρτη των Ηνωμένων εθνών από τη Ρωσία. Στηρίζουμε ένα ειρηνευτικό σχέδιο, στηρίζουμε την Ουκρανία. Ακόμη κι αν χρειαστεί χρόνος, ακόμη κι αν υπάρξουν καθυστερήσεις»
Η συνάντηση Ρούτε με Ερντογάν και το «επεισοδιακό» παρελθόν τους
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ πριν από την Αθήνα επισκέφθηκε την Άγκυρα όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και τον υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, με τον φωτογραφικό φακό να απαθανατίζει τις θερμές χειραψίες. Ωστόσο, οι σχέσεις του με την Άγκυρα κατά το παρελθόν δεν ήταν ρόδινες, καθώς ο Μαρκ Ρούτε έχει διαφωνήσει ανοιχτά με την πολιτική του Προέδρου της Τουρκίας.
Τον Απρίλιο του 2016, σε κοινή συνέντευξη τύπου στο Αϊντχόβεν με την τότε Καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, ο Ρούτε ζητούσε εξηγήσεις από την τουρκική ηγεσία σχετικά με ένα email που είχε αποσταλεί από το τουρκικό προξενείο του Ρότερνταμ στις οργανώσεις των Τούρκων της Ολλανδίας, ζητώντας τους να καταγγέλλουν εκείνους που προσβάλλουν δημόσια την Τουρκία και τον πρόεδρό της χώρας.
Λίγους μήνες αργότερα είχε προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις με τη δήλωσή του «να πάρουν δρόμο. Να γυρίσουν πίσω στην Τουρκία», για πολίτες τουρκικής καταγωγής, οι οποίοι είχαν επιτεθεί σε δημοσιογράφους στο Ρότερνταμ.
Το 2017, οι ολλανδικές αρχές δεν επέτρεψαν την είσοδο στη χώρα στον τότε Υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο οποίος ήθελε να μιλήσει σε προεκλογική συγκέντρωση Ρότερνταμ.
Την ίδια περίοδο οι αστυνομικές αρχές της Ολλανδίας συνέλαβαν και απέλασαν την τότε Υπουργό Οικογένειας της Τουρκίας Φατμά Μπετούλ Σαγιάν Καγιά, η οποία πέρασε με αυτοκίνητο τα ολλανδικά σύνορα. Τότε, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε τους Ολλανδούς για «τη σφαγή χιλιάδων μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα το 1995».
Δύο χρόνια αργότερα, ο Μαρκ Ρούτε τα έβαλε με την ηγεσία της γείτονος όταν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εισέβαλαν για τρίτη φορά στη Συρία.
Μέσα σε αυτό το κλίμα και με τον Μαρκ Ρούτε να έχει αναλάβει ένα κρίσιμο χαρτοφυλάκιο, ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας φέρεται να ακολουθεί τη «γραμμή» του προκατόχου του Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος διατηρούσε μία φιλική στάση προς την Τουρκία.
«Σε έναν όλο και πιο απρόβλεπτο κόσμο, η Τουρκία συμβάλλει ανεκτίμητα στη Συμμαχία μας, ενισχύοντας την αποτροπή στη νότια πτέρυγά μας», δήλωσε ο Ρούτε λίγο πριν περάσει το κατώφλι του προεδρικού μεγάρου της γείτονος.
Αντίστοιχα και η Άγκυρα επιδιώκει να συνεχιστεί η ειρηνική συμπόρευση εντός της νατοϊκής οικογένειας στα βήματα της περιόδου του Γενς Στόλτενμπεργκ.
Τι επιδιώκει η Τουρκία
Η επίσημη επίσκεψή του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ στην Άγκυρα έγινε μία ημέρα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας επιχειρεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στον πόλεμο της Μόσχας με το Κίεβο, με τον ίδιο να τονίζει στον Ρώσο ομόλογό του πώς η Άγκυρα θα συνεχίσει τις προσπάθειες για τον τερματισμό των περιφερειακών εντάσεων και να συνεισφέρει στις ειρηνευτικές συνομιλίες. Ο Μαρκ Ρούτε μετά τη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε μέσα από ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ πώς «σε έναν όλο και πιο απρόβλεπτο κόσμο, η Τουρκία συμβάλει ανεκτίμητα στο ΝΑΤΟ».
Παράλληλα, ανέφερε ότι συζητήθηκαν οι αυξανόμενες προκλήσεις «για τη συλλογική μας ασφάλεια», συμπεριλαμβανομένης της απειλής της τρομοκρατίας, του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και της κρίσης στη Μέση Ανατολή με τον Πρόεδρο της Τουρκίας να κάνει λόγο για «σφαγή στην Παλαιστίνη».
Ο γγ του ΝΑΤΟ, επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της Βιομηχανίας Τουρκικής Αεροδιαστημικής (TUSAŞ) στην Άγκυρα που έγινε στόχος επίθεσης από το PKK τον περασμένο μήνα με νεκρούς και τραυματίες. Η Τουρκία επιδιώκει την εμβάθυνση της συνεργασίας ΝΑΤΟ – Τουρκίας στον αμυντικό τομέα επιδιώκοντας να αρθούν τα εμπόδια μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ για αμυντικές προμήθειες.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, συζητήθηκαν επίσης «τα κοινά βήματα που πρέπει να γίνουν για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η φιλοξενία της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ από την Τουρκία το 2026, η αλληλεγγύη των συμμάχων του ΝΑΤΟ με την Τουρκία στην προμήθεια υλικών της αμυντικής βιομηχανίας και η συμβολή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ ως σύμμαχο».
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας ευχαρίστησε τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ για τα μηνύματα αλληλεγγύης προς την Τουρκία μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Τουρκική Αεοδιαστημική Βιομηχανία (TAI)».
Η τουρκική πλευρά φέρεται να έθεσε ως θέμα την παρουσία στα νότια σύνορά της, της κουρδικής παράταξης PYD και της υπό την ηγεσία της πολιτοφυλακής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), δύο οργανώσεις τις οποίες η Άγκυρα συνδέει με την οργάνωση ΡΚΚ και την τρομοκρατία.
