Ασταμάτητη είναι η προέλαση των ανταρτών στη Συρία. Την Παρασκευή, οι φάλαγγες των φορτηγών και των μοτοσικλετών της Hayat Tahrir al-Sham (HTS) και των συμμάχων της αναφέρθηκε ότι πήραν τον έλεγχο της πόλης Ντεράα και έφτασαν στα περίχωρα της πόλης Χομς, μόλις 160 χιλιόμετρα από τη Δαμασκό, την πρωτεύουσα της χώρας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Guardian, οι μάχες για την κατάληψη της Χομς αναμένεται να αποδειχθούν καθοριστικές στις προσπάθειες των ανταρτών να σαρώσουν νότια προς την πρωτεύουσα.
Σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα οι αντάρτες πήραν γρήγορα τον έλεγχο του Χαλεπιού, της δεύτερης πόλης της Συρίας, καθώς και τον πλήρη έλεγχο της Χάμα μετά την ταχεία υποχώρηση των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων.
Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά που και οι δύο πόλεις βρίσκονται υπό τον πλήρη έλεγχο της αντιπολίτευσης από τότε που η λαϊκή εξέγερση κατά του Άσαντ το 2011 μετατράπηκε στη συνέχεια σε αιματηρό εμφύλιο πόλεμο.
Πώς κινήθηκαν οι αντάρτες
Η εξαιρετικά ταχεία προέλαση που πραγματοποίησε ο συνασπισμός των ανταρτικών ομάδων έχει καταπλήξει όχι μόνο τους παρατηρητές και τις περιφερειακές δυνάμεις αλλά, όπως φαίνεται, και το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Η HTS σάρωσε πρώτα από το βορειοδυτικό προπύργιό της στο Χαλέπι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, και στη συνέχεια στη Χάμα, μια άλλη μεγάλη πόλη 80 μίλια νοτιότερα, στον στρατηγικό αυτοκινητόδρομο Μ5.
Οι στρατιωτικές δυνάμεις του Άσαντ προσέφεραν αμελητέα αντίσταση. Κακώς εκπαιδευμένοι αστυνομικοί έχουν τεθεί σε υπηρεσία, με προβλέψιμα αποτελέσματα. Λίγο πριν φτάσουν οι αντάρτες έξω από τη Χάμα, το υπουργείο Άμυνας της Συρίας χαρακτήρισε τις αμυντικές γραμμές της «απόρθητες». Ο συριακός στρατός δήλωσε στη συνέχεια ότι αποσύρθηκε «για να διαφυλάξει τις ζωές των πολιτών».
Σύρος αντικαθεστωτικός τζιχανιτστής στη Χάμα, την Παρασκευή 6 Δεκέμβρίου 2024.
AP Photo/Ghaith Alsayed
Τι λένε οι αναλυτές για τις κινήσεις του συριακού στρατού
Αναλυτές περιγράφουν τον στρατό του Άσαντ ως «κούφιο» από το κακό ηθικό, τις αποστασίες και τη διαφθορά. Η υποχώρησή του έχει αφήσει σειρές από τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, άρματα μάχης, ακόμη και εξελιγμένους εκτοξευτές πυραύλων και πολεμικά αεροσκάφη που προμηθεύονται οι Ρώσοι στα χέρια των ανταρτών.
«Το ερώτημα είναι αν μπορούν να συνεχίσουν τη δυναμική και να πάνε στη Δαμασκό. Μοιάζει με ένα τεράστιο κύμα υποστήριξης για αυτό που συμβαίνει και αυτό αποκαλύπτει την εύθραυστη φύση του καθεστώτος», δήλωσε ο Sanam Vakil, διευθυντής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Chatham House του Λονδίνου.
Ο H A Hellyer, ανώτερος συνεργάτης του Royal United Services Institute, δήλωσε ότι η προσεκτική διαχείριση των σχέσεων με τις διαφορετικές κοινότητες ήταν ένας λόγος για τις επιτυχίες της τελευταίας εβδομάδας, επισημαίνοντας ως παράδειγμα τη διαπραγμάτευση για την είσοδο των ανταρτών σε σιιτικά χωριά των Ισμαηλιτών.
«Αν μπορούσαν να πετύχουν αυτού του είδους την προσέγγιση με τις κοινότητες των Αλαουιτών, τότε όλα θα τελείωναν», δήλωσε ο Χέλλεϊερ, αναφερόμενος στην ετερόδοξη σιιτική μειονότητα της οποίας ο Άσαντ είναι μέλος και από την οποία αντλεί μεγάλο μέρος της πιο πιστής υποστήριξής του.
Πύλη προς τη Δαμασκό η επαρχία Χομς
Η επαρχία Χομς είναι η μεγαλύτερη σε έκταση της Συρίας και συνορεύει με τον Λίβανο, το Ιράκ και την Ιορδανία. Η πόλη Χομς, τμήματα της οποίας ελέγχονταν από τους αντάρτες μέχρι την αιματηρή πολιορκία του 2014, αποτελεί πύλη προς τη Δαμασκό, καθώς και προς τις παράκτιες επαρχίες της Συρίας Λατάκια και Ταρτούς, προπύργια των πιστών στο καθεστώς.
Αλλά όποιος ελπίζει σε ένα αποφασιστικό αποτέλεσμα τις επόμενες ημέρες ή ακόμη και εβδομάδες μπορεί να απογοητευτεί. Οι αντάρτες μπορεί να μην πίστευαν καν ότι θα μπορούσαν να καταλάβουν το Χαλέπι τόσο γρήγορα όταν ξεκίνησαν την επίθεσή τους την περασμένη εβδομάδα, και έχουν διανύσει πολύ δρόμο πολύ γρήγορα.
Μια τοιχογραφία του Άσαντ έχει καταστραφεί απο σφαίρες στην προσοψη του κυβερνείου της Χάμα , την Παρασκεύη 6 Δεκεμβρίου 2024.
AP Photo/Omar Albam
Συγκεντρώνει στρατό στην Δαμασκό ο Ασάντ
Δεν είναι σαφές ότι θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα βαρέα όπλα ή άλλο εξοπλισμό που έχουν καταλάβει, και η επιτυχία θα μπορούσε να εκθέσει τις βαθιές διαιρέσεις μεταξύ των διαφόρων φατριών τους.
Ταυτόχρονα, οι δυνάμεις του καθεστώτος μπορεί να συσπειρωθούν καθώς το αρχικό σοκ υποχωρεί. Ο Άσαντ αποσύρει ήδη δυνάμεις από την ανατολική Συρία για να ενισχύσει εκείνες γύρω από τη Δαμασκό, παραχωρώντας πόλεις-κλειδιά όπως η Ντέιρ εζ-Ζορ σε κουρδικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης.
«Υπάρχει ένα σαφές επίπεδο απελπισίας και συγκεντρώνουν την άμυνα γύρω από τα προπύργια. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι τι θα κάνουν το Ιράν και η Ρωσία», δήλωσε ο Broderick McDonald, συνεργάτης στο King’s College του Λονδίνου.
Πώς θα βοηθήσουν Ρωσία, Ιράν και Χεζμπολάχ
Η Μόσχα, βασικός υποστηρικτής που παρείχε μεγάλο μέρος της δύναμης πυρός που γύρισε την παλίρροια του εμφυλίου υπέρ του Άσαντ, έχει συγκεντρώσει μεγάλο μέρος των δυνάμεων της στην Ουκρανία, αλλά είναι απίθανο να εγκαταλείψει εντελώς την επένδυσή της στη Συρία.
Από την άλλη πλευρά, η Τεχεράνη, αν και αποδυναμωμένη από τη σύγκρουση με το Ισραήλ, θα κάνει ό,τι μπορεί μετά από δεκαετίες υποστήριξης της οικογένειας Άσαντ. Η Χεζμπολάχ, η οποία υποστηρίζεται από το Ιράν, πολέμησε υπέρ του καθεστώτος στον εμφύλιο πόλεμο και μπορεί να είναι ακόμη σε θέση να προσφέρει κάποια βοήθεια παρά τις πρόσφατες απώλειες στον πόλεμο με το Ισραήλ. Εκατοντάδες μαχητές από πολιτοφυλακή που υποστηρίζεται από το Ιράν στο Ιράκ είναι έτοιμοι να περάσουν στη Συρία για να πολεμήσουν τους αντάρτες.
Αυτό το Σαββατοκύριακο δύο ετήσιες διασκέψεις στο Μπαχρέιν και το Κατάρ θα συγκεντρώσουν πολλούς από τους υπουργούς Εξωτερικών της περιοχής, επιτρέποντας ανεπίσημες συζητήσεις και ενδεχομένως τη διαμόρφωση ενός σχεδίου για την ανάσχεση της προέλασης των ανταρτών.
