Ο πρώην πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ εγκατέλειψε τη Συρία περισσότερα από 13 χρόνια αφότου ξεκίνησε μια εξέγερση εναντίον του αυταρχικού του καθεστώτος, κατά τη διάρκεια του πολιτικού ρεύματος που ονομάστηκε Αραβική Άνοιξη.
Πρόκειται για τον πέμπτο αυταρχικό ηγέτη χώρας στο ευρύτερο τόξο της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής που ανατρέπεται μετά από λαϊκή εξέγερση.
Ειδικότερα, από τις έξι χώρες με τα πιο δυναμικά και διαρκή κινήματα διαμαρτυρίας από το 2011 και έπειτα, όταν η οργή κατά των κυβερνώντων ελίτ ξέσπασε σε όλο τον αραβικό κόσμο, ο Άσαντ είναι ο πέμπτος ηγέτης που κυραρχούσε με αντιδημοκρατικές μεθόδους και ανατράπηκε σε χρονική απόσταση μιας δεκαετίας από τις τέσσερις προηγούμενες.
Υπενθυμίζεται πως η Αραβική Άνοιξη ξεκίνησε στην Τυνησία και ο πρόεδρος της Τυνησίας Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Άλι ήταν ο πρώτος που ανατράπηκε, τον Ιανουάριο του 2011.
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ έπεσε τον επόμενο μήνα. Ο πρόεδρος της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι σκοτώθηκε τον Οκτώβριο του 2011, ενώ προσπαθούσε να αντισταθεί στη σύλληψή του, ενώ ο πρόεδρος της Υεμένης Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2012.
Ισλαμικός Χειμώνας
Η εντύπωση ωστόσο που κυριαρχεί είναι ότι οι όποιες προσδοκίες για δημοκρατικοποίηση των εξεγερμένων χωρών έχουν διαψευσθεί, οδηγώντας στην δυναμική εμφάνιση ισλαμιστικών κινημάτων.
Η Τυνησία ήταν η μόνη χώρα που οικοδόμησε μια βιώσιμη δημοκρατία μετά την Αραβική Άνοιξη, της οποίας η κατάσταση ωστόσο έχει επιδεινωθεί υπό την πίεση μιας οικονομικής κρίσης και της αυταρχικής ηγεσίας του νυν Προέδρου Καίς Σαίντ.
Η Αίγυπτος διεξήγαγε δημοκρατικές εκλογές το 2012, αλλά ο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι ανέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα τον επόμενο χρόνο υπό τον φόβο της κυριαρχίας της ισλαμιστικής Μουσουλμανικής Αδελφότητηας. Η Λιβύη και η Υεμένη έχουν υποφέρει και οι δύο μέσα από περισσότερο από μια δεκαετία πολέμου και αστάθειας από τότε που έπεσαν τα αντίστοιχα καθεστώτα τους, με έντονο και εκεί το ισλαμιστικό στοιχείο.
Μια «δεύτερη Αραβική Άνοιξη» έπληξε την περιοχή το 2018, με την ανατροπή ενός άλλου ισχυρού και τυρρανικού ηγέτη, του Σουδάν Ομάρ αλ Μπασίρ. Το Σουδάν είναι πλέον βυθισμένο σε έναν βάναυσο εμφύλιο πόλεμο, με το φυλετικό στοιχείο και την ισλαμιστική διάσταση να παίζουν έντονο ρόλο στις σημερινές πολιτικές εξελίξεις.
Τέλος, η μοναρχία του Μπαχρέιν κατάφερε να επιβιώσει από τις διαδηλώσεις του 2011 και ο Χαμάντ Μπιν Ισά Αλ Καλίφα παραμένει στον θρόνο.
