Νέες έρευνες δείχνουν ότι η επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία στην Στοκχόλμη και το χτύπημα σε ισραηλινή αμυντική εταιρεία στο Γκέντεμποργκ, αποτελούν μέρος μίας νέας τάσης κατά την οποία παράγοντες που συνδέονται με το Ιράν στρατολογούν ντόπιους εγκληματίες, συμπεριλαμβανομένων ανηλίκων, για να χτυπήσουν εβραϊκούς και ισραηλινούς στόχους στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Bloomberg, tα περιστατικά δείχνουν πώς ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και των πληρεξουσίων του Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή οδηγεί επίσης την Τεχεράνη να κλιμακώσει τις μυστικές επιχειρήσεις της στην Ευρώπη – και αυτό ταράζει τις κυβερνήσεις που ήδη ανησυχούν ότι η σύγκρουση προκαλεί ένταση μεταξύ κοινοτήτων που διχάζονται για τη μετανάστευση.
Αυτό το φθινόπωρο, τόσο οι σουηδικές όσο και οι νορβηγικές υπηρεσίες ασφαλείας προειδοποίησαν για τις επιχειρήσεις που υποστηρίζονται από το Ιράν και τον Οκτώβριο η Νορβηγία αύξησε προσωρινά τον συναγερμό τρομοκρατίας σε υψηλό από μεσαίο επίπεδο, όπλισε την αστυνομία της και έθεσε σε εφαρμογή ελέγχους στα σύνορα με τον σκανδιναβικό γείτονά της.
Έρευνες στις Βρυξέλλες
Στις Βρυξέλλες τον Μάιο, οι υπηρεσίες ασφαλείας βρήκαν παιδιά ηλικίας μόλις 14 ετών να οργανώνουν επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία. Η βρετανική MI5 έχει επίσης εκδώσει προειδοποιήσεις για αύξηση των επιθέσεων που συνδέονται με το Ιράν. Αλλά οι σκανδιναβικές χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες.
Είναι παραδοσιακά ανοικτές κοινωνίες με ελάχιστη αστυνόμευση και μεγάλη εμπιστοσύνη. Αλλά τώρα οι διεθνείς εγκληματικές συμμορίες έχουν ριζώσει στις φτωχότερες και συχνά με μεταναστευτική κυριαρχία κοινότητες. Ο θυμός ορισμένων ομάδων για τον αριθμό των αμάχων που σκοτώθηκαν από τον ισραηλινό στρατό στη Γάζα και τον Λίβανο διευκόλυνε την εξεύρεση νεοσύλλεκτων, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Πώς τους προσεγγίζουν
Άνθρωποι που ενεργούν για λογαριασμό του ιρανικού καθεστώτος προσεγγίζουν δυνητικούς μισθοφόρους σε πλατφόρμες όπως το Telegram, το TikTok ή το Whatsapp, σύμφωνα με τον Peter Nesser, ερευνητή τρομοκρατίας στο ινστιτούτο αμυντικών ερευνών της Νορβηγίας. Οι τιμές ξεκινούν από περίπου 1.500 ευρώ (1.560 δολάρια) για μια δολοφονία, λέει ο Nesser. Μια επίθεση με βόμβα βενζίνης μπορεί να κοστίσει μόλις 120 ευρώ, σύμφωνα με ένα άτομο που έχει παρακολουθήσει το παράνομο εμπόριο.
«Αν είναι έτσι, η εκτέλεση θα έχει πιθανότατα τα σημάδια ενός ερασιτέχνη», λέει ο Nesser. Οι πράκτορες χρησιμοποιούν επίσης τις εφαρμογές για να κατευθύνουν και να συμβουλεύουν τους νεοσύλλεκτους κατά τη διάρκεια των παράνομων επιχειρήσεών τους, λέει.
Ορισμένοι από τους νέους παρακινούνται από την απογοήτευση για αυτό που θεωρούν ως βάναυσο πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, άλλοι οδηγούνται απλώς από τα χρήματα και μερικές φορές οι νεαροί δράστες δεν έχουν ιδέα για το τι υπογράφουν. Αν είναι κάτω των 15 ετών, δεν μπορούν να διωχθούν ούτε στη Σουηδία ούτε στη Νορβηγία.
«Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι πληρεξούσιοι δεν γνωρίζουν ή δεν συνειδητοποιούν ότι ενεργούν για λογαριασμό μιας ξένης δύναμης», ανέφερε η Σουηδική Υπηρεσία Ασφαλείας σε ανακοίνωσή της νωρίτερα φέτος.
Ενεργούσαν για λογαριασμό τρίτου
Την 1η Οκτωβρίου, η σουηδική αστυνομία έσπευσε στο ίδιο κτίριο της πρεσβείας μετά από αναφορά για πυροβολισμούς, αλλά έφτασε πολύ αργά για να πιάσει τον δράστη. Σύμφωνα με τις αστυνομικές αναφορές, ο ύποπτος βρισκόταν σε ένα τρένο που κατευθυνόταν νότια προς την Κοπεγχάγη, το οποίο αργότερα το ίδιο βράδυ συγκλονίστηκε από δύο δυνατές εκρήξεις κοντά στην αποστολή του Ισραήλ στην πρωτεύουσα της Δανίας. Αξιωματούχοι ασφαλείας δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι ο άνδρας είχε επίσης στρατολογηθεί από το Ιράν.
Ο 16χρονος που επιτέθηκε στην Elbit Systems φέτος τον Μάιο χρησιμοποίησε δύο φιάλες θερμός γεμάτες με εκρηκτικά για να προσπαθήσει να επιτεθεί στην ισραηλινή αμυντική εταιρεία και κατηγορήθηκε μαζί με έναν 23χρονο συνεργό του. Ενώ η έρευνα δεν μπόρεσε να αποκαλύψει ποιος τους έδωσε οδηγίες ή τους μετέφερε χρήματα, ο εισαγγελέας της υπόθεσης δήλωσε ότι φαίνεται σαφές ότι ενεργούσαν για λογαριασμό κάποιου άλλου.
Τι δείχνει η έρευνα
Εδώ και χρόνια, η Σουηδία παλεύει με την αυξανόμενη παρουσία συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος που προσπαθούν να στρατολογήσουν νέους από τις κοινότητες των μεταναστών της. Πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μετακομίσει στη χώρα από το 1980 και πλέον περίπου το 20% του πληθυσμού έχει γεννηθεί εκτός της χώρας. Πολλοί όμως αγωνίζονται να αφομοιωθούν.
Σε πρόσφατη έρευνα, το 40% των μεταναστών δήλωσε ότι δεν αισθάνεται ενσωματωμένο στη σουηδική κοινωνία. Το συρρικνούμενο κράτος πρόνοιας και τα πολύ υψηλότερα ποσοστά φτώχειας στις γειτονιές των μεταναστών καθιστούν ευκολότερη τη στρατολόγηση για εγκληματικές συμμορίες και, όλο και περισσότερο, για εχθρικούς παράγοντες όπως το Ιράν.
Αυξανόμενη ανησυχία για την μετανάστευση
Τώρα υπάρχουν ανησυχίες στη Νορβηγία ότι τα προβλήματα αυτά εξαπλώνονται στα ανοιχτά σύνορα μήκους 1.600 χιλιομέτρων που χωρίζουν τις δύο χώρες. Οι προειδοποιήσεις για τις «σουηδικές συνθήκες» έχουν γίνει κοινός τόπος στην πολιτική συζήτηση στο Όσλο, όπου οι αξιωματούχοι αρχίζουν να βλέπουν τα ίδια μοτίβα που έχουν επικρατήσει στη Σουηδία και τη Δανία.
Στη Σουηδία, η αυξανόμενη ανησυχία για τη μετανάστευση και τη δημόσια ασφάλεια έχει συμβάλει στην ενίσχυση της υποστήριξης προς τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες, το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο και βασικό υποστηρικτή της κυβέρνησης μειοψηφίας του συντηρητικού πρωθυπουργού Ulf Kristersson. Με τη βοήθεια της ακροδεξιάς, ο Κρίστερσον εισήγαγε φυλακές ανηλίκων για παιδιά κάτω των 15 ετών.
Ανησυχίες στη Νορβηγία
Η Νορβηγία αντιμετωπίζει τις δικές της εκλογές σε λιγότερο από ένα χρόνο και ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στόρε έχει καταστήσει την εγκληματικότητα των νέων προτεραιότητα, υποσχόμενος αυστηρότερο χειρισμό των πιο σοβαρών παραβάσεων.
Το ακροδεξιό κόμμα της αντιπολίτευσης Progress Party, το οποίο προηγείται στις δημοσκοπήσεις, θέλει να προχωρήσει ακόμη περισσότερο και, ακολουθώντας τη σουηδική προσέγγιση, να καταστήσει δυνατή τη φυλάκιση των 15χρονων.
Σε μια μικρή, πλούσια χώρα όπως η Νορβηγία, η προοπτική περαιτέρω επιθέσεων που θα μπορούσαν να παίξουν στα χέρια της ακροδεξιάς ενόψει της ψηφοφορίας του Σεπτεμβρίου κάνει ορισμένους αξιωματούχους νευρικούς.
