Στα 20 εκατομμύρια ευρώ «προσγειώθηκε» τελικά ο προϋπολογισμός του «Διατηρώ Ιδιωτικού Τομέα», ένα πρόγραμμα το οποίο είχε εξαγγελθεί προ τετραετίας, ως ένα χρηματοδοτικό εργαλείο υψηλών …προσδοκιών. Τελικά ο «Οδηγός» του ετέθη χθες σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Όπως αναφέρεται προϋπόθεση για την υπαγωγή ενός κτιρίου είναι να έχει κριθεί ως διατηρητέο ή μνημείο και να υφίσταται νόμιμα.
Ο πήχης για το ανώτατο ύψος δημόσιας χρηματοδότησης ανά κτίριο τοποθετείται στο 50% του προϋπολογισμού του έργου και σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ. Οι ωφελούμενοι θα αναλαμβάνουν την πληρωμή του υπολοίπου ποσού είτε με ίδια κεφάλαια, είτε με δανειακή σύμβαση. Σε περίπτωση συμπληρωματικών δαπανών του αναφερόμενου στην αίτηση προϋπολογισμού, θα υποβάλλεται έγγραφη δέσμευση εξασφάλισης κάλυψης της χρηματοδότησης για την υλοποίηση του έργου. 
Αναρτήθηκαν οι προκηρύξεις για τα νέα προγράμματα «Σπίτι μου» ΙΙ & «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου»
Δικαίωμα συμμετοχής
Δυνατότητα συμμέτοχής θα έχουν όλοι οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών κτιρίων (είτε φυσικά, είτε νομικά πρόσωπα) με πλήρη κυριότητα, επικαρπία ή ψιλή κυριότητα, χωρίς εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια. Στην περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι συγκύριοι, συνιδιοκτήτες σε επιλέξιμο κτίριο, ο αιτών θα πρέπει να έχει τη συναίνεση των υπολοίπων. Για την επιλεξιμότητά του κτιρίου είναι υποχρεωτική η δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της κήρυξής του ως διατηρητέο ή μνημείο, το οποίο και θα αποτελεί και τεκμήριο της νομιμότητάς του. Για τυχόν μεταγενέστερες προσθήκες ή τροποποιήσεις θα απαιτείται η προσκόμιση οικοδομικής άδειας ή υπαγωγή στις διατάξεις περί αυθαιρέτων και σχετική βεβαίωση μηχανικού.
Ειδικά για τις περιπτώσεις που σύμφωνα με τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά το έτος αναφοράς το κτίριο ενοικιάζεται ή διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση, είναι κενό ή δεν υπήρχε εμπράγματο δικαίωμα (επικαρπίας ή πλήρους κυριότητας) και αυτό έχει αποκτηθεί πρόσφατα, τότε δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει μόνον ο πλήρης κύριος ή ο επικαρπωτής.
Επιλέξιμες παρεμβάσεις
Στις επιλέξιμες παρεμβάσεις ο Οδηγός προτείνει ότι θα μπορούν να περιλαμβάνονται (ενδεικτικά και όχι περιοριστικά):
- καθαρισμός προσόψεων (λ.χ. με ήπια υδροβολή για το εξωτερικό αρτιφισιέλ επίχρισμα των μεσοπολεμικών κτιρίων για την απομάκρυνση των ατμοσφαιρικών ρύπων ή βαφή με antigraffiti για την προστασία από βανδαλισμούς),
- λήψη άμεσων σωστικών μέτρων για το κέλυφος των κτιρίων (στερέωση ανοιγμάτων, επιδιορθώσεις στην κεραμοσκεπή κ.α.) για την αποφυγή μερικής ή ολικής κατάρρευσης π.χ. λόγω της εισροής υδάτων, την αντιμετώπιση αστοχιών π.χ. λόγω σεισμικής δραστηριότητας ή λόγω διάβρωση των δομικών υλικών,
- στατική ενίσχυση των κτιρίων, αντικατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, διαμόρφωση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων,
- αποκατάσταση όψεων (αποκατάσταση πλαστικού διακόσμου, αντικατάσταση κουφωμάτων, επιδιόρθωση μεταλλικών στοιχείων κ.α.),
- αποκατάσταση εσωτερικού (λ.χ. αποκατάσταση ή ενίσχυση ξύλινων πατωμάτων, αποκατάσταση κλιμάκων, αλλαγές στη διαμερισμάτωση για λειτουργικούς λόγους κ.α.),
- ενσωμάτωση νέων χρήσεων για την ανάδειξη, αφενός του κοινωνικού, ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα των ίδιων των κτιρίων και του πολιτιστικού κεφαλαίου των φορέων‐ ιδιοκτητών τους και, αφετέρου, την αύξηση της συμβολής στο εθνικό πολιτιστικό κεφάλαιο, τη δημοκρατία, την εκπαίδευση την έρευνα κλπ.
- ενεργειακή αναβάθμιση με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση – ψύξη – κλιματισμό, φωτισμό και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.
Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να στοχεύουν σε ανακαίνιση τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας και σε παρεμβάσεις με στόχο τουλάχιστον 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (απαιτείται αναβάθμιση κατά δύο ενεργειακές κλάσεις). Επιλέξιμη είναι η χρηματοδότηση και των μελετών.
Δεν θα χρηματοδοτούνται δαπάνες που έγιναν πριν από τον χρόνο έναρξης της επιλεξιμότητας δαπανών ενώ η έναρξη εργασιών πριν την υποβολή της αίτησης χρηματοδότησης θα έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψή της για το σύνολο της πρότασης.
Για την… ιστορία
Είναι αξιοσημείωτο ότι στα τέλη του 2020 στη λίστα του ΥΠΕΝ για χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης είχε περιληφθεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αστικών αναπλάσεων ύψους 360 εκατ. ευρώ το οποίο θα περιλάμβανε και το «Διατηρώ». Ωστόσο, τελικά δεν εντάχθηκε και στα μέσα του 2021 ξεκίνησε προσπάθεια αναζήτησης 200 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021-2027 αλλά ούτε αυτή ευοδώθηκε. Εν τέλει, φέτος, το πρόγραμμα έσπασε στα δύο, ένα για δημόσια κτίρια το οποίο «τρέχει» από τον περασμένο Σεπτέμβριο με προϋπολογισμό 70 εκατ. ευρώ και ένα για ιδιωτικά του οποίου ο Οδηγός ετέθη χθες σε δημόσια διαβούλευση με στόχο η ψηφιακή πλατφόρμα για υποβολή αιτήσεων να ανοίξει στις αρχές του 2025.
