Η παραίτηση της ηγεσίας των Πρασίνων της Γερμανίας δεν ήταν αναμενόμενη, ήρθε όμως μάλλον με καθυστέρηση. Οι ευρωεκλογές, οι εκλογές στην Θουριγγία, στην Σαξονία και στο Βρανδεμβούργο, τα χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά, σε συνδυασμό με τα προβλήματα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και το γεγονός ότι το αργότερο σε έναν χρόνο θα γίνουν οι εθνικές εκλογές, δεν επέτρεπε άλλη καθυστέρηση. Η νέα ηγεσία θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει το περιεχόμενο της πολιτικής του κόμματος. Δεν φαίνεται ωστόσο ότι θα έχει εύκολο έργο ή ότι θα εκλεγεί «αναίμακτα».
Ανακοινώνοντας την παραίτησή τους, οι Ομίντ Νουριπούρ και Ρικάρντα Λανγκ έκαναν λόγο για την «βαθύτερη κρίση» των Πρασίνων την τελευταία δεκαετία. «Χρειάζονται νέα πρόσωπα και νέα χέρια», δήλωσαν, αποδεχόμενοι την ευθύνη τους για το «4-0», όπως περιέγραψε ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ την αποτυχία του κόμματος στις τέσσερις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Η ευθύνη βεβαίως δεν ανήκει εξ ολοκλήρου στην απερχόμενη ηγεσία. Οι υποστηρικτές των Πρασίνων φέρονται απογοητευμένοι από τις επιδόσεις των στελεχών τους στην κυβέρνηση συνασπισμού με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και τους Φιλελεύθερους (FDP).
Η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ δεν φαίνεται να εμφορείται ιδιαίτερα από βασικές αξίες των Πρασίνων, όπως αυτές του αφοπλισμού, καθώς βρίσκεται διαρκώς τουλάχιστον ένα βήμα πιο μπροστά από τον καγκελάριο όταν πρόκειται για την αποστολή όλο και περισσότερων όπλων στην Ουκρανία. Δεν μοιάζει επίσης να την συγκινούν τα περί έμπρακτης προστασίας του κλίματος, αφού χρησιμοποιεί αεροπλάνο ακόμη και για αποστάσεις που μπορούν να καλυφθούν οδικώς ή σιδηροδρομικώς εντός 2-3 ωρών.
Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ από την άλλη πλευρά χρεώνεται το τέλμα της βιομηχανίας, αλλά και επιμέρους επιλογές, όπως την κατάργηση της επιδότησης για την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου, αλλά και διάφορες «πράσινες» πολιτικές που εξαγγέλθηκαν και αποδείχθηκαν ανεφάρμοστες.
Συνολικά, το κόμμα φαίνεται να βρίσκεται μακριά από τον παλμό της κοινωνίας. «Περάσαμε απαρατήρητοι», παραδέχθηκε η Ρικάρντα Λανγκ και αναγνώρισε ότι η ατζέντα έχει πλέον αλλάξει, με το κλίμα να μην αποτελεί πια βασική προτεραιότητα των πολιτών, αλλά να ακολουθεί την ασφάλεια, το μεταναστευτικό και την οικονομία.
Ρεαλιστές εναντίον αριστερών
Ο Ομίντ Νουριπούρ και οι Ρικάρντα Λανγκ προέρχονται από την πτέρυγα των «ρεαλιστών» (Realos) των Πρασίνων. Είναι άλλωστε και η πλευρά που επικράτησε στην μοιρασιά των υπουργείων το 2021, σε βάρος της πτέρυγας των «αριστερών», η οποία μπορεί να συμβιβάστηκε, αλλά παραμένει ενεργή. Σε αυτήν ανήκαν και οι δύο συμπρόεδροι της νεολαίας των Πρασίνων, η Καταρίνα Στόλα και η Σβένγια Απούν, οι οποίες παραιτήθηκαν δηλώνοντας απογοητευμένες από την πολιτική του κόμματος.
«Δεν ασχολήθηκα με την πολιτική για να χρειάζεται να υποστηρίζω πολιτικές που θεωρώ λανθασμένες», δήλωσε η κυρία Στόλα και έκανε λόγο για μια «μακρά διαδικασία αποξένωσης», στην οποία, όπως είπε περιλαμβάνονται το θέμα του ασύλου και η «υπερβολικά ασυνεπής» ρύθμιση της προστασίας του κλίματος. Επιπλέον, εξήγησε ότι πολλοί στους Πράσινους πιστεύουν ότι ένα κόμμα που δημιουργήθηκε με βασική αρχή την ειρήνη συμφωνεί συνεχώς σε παραδόσεις όπλων και σε ειδικό ταμείο για τον εξοπλισμό της Bundeswehr, πρέπει κάποια στιγμή να επανακαθορίσει την στάση του με συζήτηση στο εσωτερικό του.
Πριν από λίγες ημέρες, τα κρατίδια στα οποία συγκυβερνούν οι Πράσινοι, Βάδη-Βυρτεμβέργη, Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία και Σλέσβιγκ-Χολστάιν ζήτησαν με επιστολή τους προς την ομοσπονδιακή κυβέρνηση «πιο αυστηρή πολιτική στα θέματα ασύλου και μετανάστευσης», αναφερόμενα στα πρόσφατα περιστατικά βίας από αιτούντες άσυλο οι οποίοι θα έπρεπε μάλιστα να είχαν απελαθεί.
«Ώρα για κάτι νέο», έγραψε η Καταρίνα Στόλα στο Instagram και την επόμενη ημέρα ένας λογαριασμός με αυτό το όνομα εμφανίστηκε στην ίδια πλατφόρμα. «Παρατηρούμε καθημερινά όλο και πιο καθαρά ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για μια πολιτική δύναμη που θα βάλει τέλος στον τρόπο με τον οποίο ασκείται αυτή τη στιγμή η πολιτική. Αυτό που χρειάζεται είναι μια πολιτική δύναμη που παλεύει για να θέσει επιτέλους την οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων», γράφουν τα μόλις παραιτηθέντα μέλη των Πρασίνων. Παραμένει ωστόσο ασαφές αν οι πρώην Πράσινοι θα ιδρύσουν νέο κόμμα ή θα προσχωρήσουν στην Αριστερά.
Οι πρώτες υποψηφιότητες
Στην πορεία προς το Συνέδριο του Νοεμβρίου, το οποίο θα εκλέξει νέα ηγεσία, την υποψηφιότητά τους έχουν ήδη ανακοινώσει, ως δίδυμο, η Φραντσίσκα Μπράτνερ και ο Φέλιξ Μπάναστσακ. Η υφυπουργός Οικονομίας, του «κλίματος» Χάμπεκ, θεωρείται το μέσο του υπουργού Οικονομίας για να ελέγξει το κόμμα και να εξασφαλίσει το χρίσμα του «επικεφαλής υποψηφίου» στις επόμενες εκλογές. Η BILD έγραψε μάλιστα πρόσφατα ότι ο κ. Χάμπεκ «δεν άντεχε άλλο» την Ρικάρντα Λανγκ.
Ο κ. Μπάναστσακ από την άλλη, πρώην αρχηγός της νεολαίας, θεωρείται σημαντικό στέλεχος της «αριστερής» πτέρυγας και ήταν εκ των βασικών διαπραγματευτών για την συμμαχία των Πρασίνων με το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) στην Βάδη-Βυρτεμβέργη. Με αυτό το δίδυμο, οι Πράσινοι θα επέστρεφαν στο σύστημα της εκπροσώπησης των δύο πλευρών στην ηγεσία, το οποίο στις εκλογές του 2021 εγκαταλείφθηκε. Η Αναλένα Μπέρμποκ και ο Ρόμπερτ Χάμπεκ δημιούργησαν τότε ένα ισχυρό ζευγάρι που οδήγησε τους Πράσινους σε πρωτοφανή ποσοστά. Οι δυο τους ωστόσο χρεώνονται σε μεγάλο βαθμό και την σημερινή φθορά του κόμματος.
Όποια και αν είναι η νέα ηγεσία, θα έχει ως βασική αποστολή να επαναπροσδιορίσει τις αρχές του κόμματος και την πολιτική του προς τις επόμενες εκλογές. Έπειτα από τέσσερα χρόνια στην εξουσία, με πολλούς οδυνηρούς συμβιβασμούς, αποδείχθηκε ότι το να ασκείς εξουσία, ειδικά σε εποχές κρίσεων και ταυτόχρονα να μένεις πιστός στις αρχές σου, δεν είναι τόσο εύκολο. Θεωρητικά, οι Πράσινοι έχουν έναν χρόνο για να ανασυνταχθούν και να παρουσιάσουν στους ψηφοφόρους τη νέα τους πρόταση. Η μεγάλη πρόκληση όμως θα είναι σε όλη αυτή την διαδικασία να διατηρήσουν την ενότητά τους.
