Ευθέως συνδεδεμένη με την κρατική δράση «Σπίτι Μου», μέσω της οποίας παρέχεται επιδότηση επιτοκίου για την απόκτηση κύριας κατοικίας με τραπεζική χρηματοδότηση, είναι την τελευταία διετία η αγορά της στεγαστικής πίστης.
Αυτό προκύπτει από τις τακτικές έρευνες της Τράπεζας της Ελλάδος, τα αποτελέσματα των οποίων δείχνουν πως η ζήτηση για νέα δάνεια της κατηγορίας αυξομειώνεται, ανάλογα με την πορεία του συγκεκριμένου προγράμματος. 
Μειώθηκαν τα δάνεια που διαχειρίζονται οι servicers – Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΤτΕ
Ο πρώτος κύκλος «Σπίτι Μου»
Ο πρώτος κύκλος του ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2023, εξέλιξη που επέδρασε καταλυτικά στον αριθμό των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στις τράπεζες.
Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου της περυσινής χρονιάς είχε καταγραφεί κάμψη της ζήτησης, εν αναμονή της εκκίνησης της δράσης.
Οι τάσεις αυτές ωστόσο αντιστράφηκαν πλήρως στο αμέσως επόμενο τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου το ενδιαφέρον για νέα στεγαστικά δάνεια, όπως αυτό εκδηλώνεται από τα αιτήματα που υποβάλλονται, αυξήθηκε.
Από την άνοδο στην κάμψη
Μετά ωστόσο το πρώτο κύμα των σχετικών αιτήσεων, ακολούθησε κάμψη της ζήτησης, την οποία και ανέφεραν τα πιστωτικά ιδρύματα στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Έτσι, για δύο συναπτά τρίμηνα, στο τρίτο και το τέταρτο του 2023, καταγράφηκε υποχώρηση του αριθμού τους.
Αυτή συνδέεται και με την αύξηση του κόστους χρήματος, καθώς η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, οδήγησε σε υψηλότερα επίπεδα τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια.
Μπορεί οι τράπεζες να απορρόφησαν ένα μεγάλο μέρος της επιβάρυνσης και να συνέχισαν να διαθέτουν προϊόντα με σταθερά επιτόκια κάτω από το 4%, ωστόσο η αβεβαιότητα για την πορεία των ευρωπαϊκών παρεμβατικών δεικτών, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων, επιβάρυνε την ψυχολογία των νοικοκυριών.
Ακολούθησε ένα εξάμηνο σταθεροποίησης των αιτήσεων (α΄ και β΄ τρίμηνο 2024), ενώ την περίοδο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου ο αριθμός τους μειώθηκε εκ νέου σε τριμηνιαία βάση.
Οι δικαιούχοι της δράσης «Σπίτι Μου»
Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, η εξέλιξη αυτή συνδέεται τόσο με την εποχικότητα, λόγω του Αυγούστου που είναι παραδοσιακά ένας υποτονικός μήνας, όσο και με την εξαγγελία ενεργοποίησης ενός δεύτερου κύκλου της δράσης «Σπίτι Μου».
Όπως έγινε γνωστό, στις αρχές της νέας χρονιάς το επιτυχημένο πρόγραμμα θα επανεκκινήσει, με διευρυμένο μάλιστα αριθμό δικαιούχων, εξασφαλίζοντας άτοκη χρηματοδότηση κατά 50% για την αγορά κατοικίας.
«Η είδηση αναμφίβολα ανέκοψε τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια. Κι αυτό διότι πολλοί από όσους πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος, ανέβαλαν για μερικούς μήνες την υποβολή αίτησης», τονίζει γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου.
Τα νούμερα του 2024
Παρά το δύσκολο περιβάλλον για την ανάπτυξη της στεγαστικής πίστης, οι επιδόσεις των τραπεζών κινήθηκαν εντός των προβλέψεών τους κατά την εφετινή χρονιά, η οποία εκτιμάται ότι θα κλείσει με νέες εκταμιεύσεις περί τα 1,2 δισ. ευρώ, στα ίδια δηλαδή επίπεδα με το 2023.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο οκτάμηνο Ιανουάριος – Αύγουστος 2024 η αξία των νέων συμβάσεων ανήλθε σε 880 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ετήσια άνοδο της τάξης του 25%.
Τραπεζική πηγή σημειώνει ότι η ενίσχυση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι μεταξύ της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης και της συμβασιοποίησης ενός δανείου, μεσολαβούν αρκετοί μήνες, ειδικά στην περίπτωση του προγράμματος «Σπίτι Μου».
Έτσι, ένα μεγάλος μέρος της εφετινής παραγωγής αποτελεί δουλειά που είχε ξεκινήσει το 2023. Ως εκ τούτου, η άνοδος των μεγεθών εφέτος δεν είναι ενδεικτική των τάσεων που επικρατούν.
Η πλειονότητα των συναλλαγών στην κτηματαγορά εξακολουθεί σε ποσοστό τουλάχιστον 70% να χρηματοδοτείται από ίδια κεφάλαια των αγοραστών.
Οι εκτιμήσεις για το 2025
Η ίδια πηγή θεωρεί ωστόσο ότι από το ξεκίνημα της νέας χρονιάς θα δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες να αναπτύξουν σημαντικά τις εργασίες τους.
Κι αυτό για δύο λόγους:
- Πρώτον, θα ξεκινήσει το νέο πρόγραμμα κρατικής επιχορήγησης, οδηγώντας σε ένα μεγάλο κύμα αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους που πληρούν τα διευρυμένα σε σχέση με την περυσινή δράση κριτήρια
- Δεύτερον, η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη, θα επιτρέψει στις τράπεζες να προχωρήσουν σε σημαντικές περικοπές στα επιτόκιά τους, συνθήκη αναγκαία για την ενίσχυση της ζήτησης.
Ρεκόρ 10ετίας στις χορηγήσεις
Οι σχετικές κινήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει, με την αποκλιμάκωση του ετήσιου κόστους δανεισμού ακόμη και κάτω από το 3% μέσω προϊόντων σταθερών δόσεων για μία αρχική περίοδο έως και 3 έτη και θα συνεχιστούν τα επόμενα τρίμηνα, καθώς θα μειώνονται οι ευρωπαϊκοί παρεμβατικοί δείκτες.
Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμά ότι το 2025 θα σημειωθεί ρεκόρ 10ετίας στις νέες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, οι οποίες θα μπορούσαν να κινηθούν κοντά στη ζώνη των 2 δισ. ευρώ, εφόσον το μακροοικονομικό περιβάλλον είναι ευνοϊκό.
