Σε όλη την ανθρώπινη ιστορία, οι άνθρωποι γράφουν, μιλούν και τραγουδούν για την καρδιά ως πηγή της αγάπης, της καλοσύνης και του θάρρους. Αλλά η πρωταρχική λειτουργία αυτού του μυώδους οργάνου σε μέγεθος γροθιάς, είναι να μας κρατάει ζωντανούς καθώς κινεί το κυκλοφορικό σύστημα, στέλνοντας οξυγονωμένο αίμα σε όλο το σώμα.
Ο ρυθμός της καρδιάς μπορεί να επιταχυνθεί ή να επιβραδυνθεί ανάλογα με τα συναισθήματά μας ή τη σωματική μας άσκηση, ή λόγω τραυματισμού ή ασθένειας. Αλλά σε γενικές γραμμές, μια υγιής καρδιά χτυπά σταθερά και αξιόπιστα. Σε πόσους καρδιακούς παλμούς αθροίζεται λοιπόν αυτό μέσα σε μια μέρα ή και κατά τη διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωής;
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο πόσο γρήγορα χτυπάει η καρδιά σας σε μια μέρα, καθώς ανταποκρίνεται στις διαφορετικές ενεργειακές απαιτήσεις χτυπώντας πιο γρήγορα ή πιο αργά. Τα διαστήματα των καρδιακών παλμών επιβραδύνονται και επιταχύνονται ακόμη και κατά περίπου 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου κάθε φορά που εισπνέετε και εκπνέετε, εξηγεί στο LiveScience ο Δρ. Partho Sengupta, επικεφαλής της καρδιαγγειακής ιατρικής της Ιατρικής Σχολής Robert Wood Johnson του Πανεπιστημίου Rutgers στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ.
«Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της καρδιάς είναι η ικανότητά της να διαμορφώνει τον ρυθμό και τη λειτουργία της ανάλογα με τις μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού. Η φυσιολογία της προσαρμόζεται συνεχώς – έχει σχεδόν τον δικό της εγκέφαλο για να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες του σώματος», λέει.
Ο υπολογισμός των καρδιακών παλμών μιας ολόκληρης ζωής ξεκινά με τη χρονομέτρηση του καρδιακού σας παλμού λεπτό προς λεπτό και στη συνέχεια με το να δείτε αν ο μέσος καρδιακός παλμός ηρεμίας σας εμπίπτει σε ένα συγκεκριμένο εύρος. Ο καρδιακός ρυθμός μετριέται σε παλμούς ανά λεπτό (BPM). Το εύρος για έναν υγιή ενήλικα είναι 60 έως 100 BPM σε κατάσταση ανάπαυσης, αν και ο ρυθμός για τους περισσότερους ενήλικες είναι μεταξύ 55 και 85 BPM, σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Συγκριτικά, ο μέσος καρδιακός ρυθμός ανάπαυσης για ένα νεογέννητο είναι 70 έως 190 παλμοί ανά λεπτό, προκειμένου να καλύψει τις ενεργειακές απαιτήσεις ενός ταχύτερου μεταβολισμού.
Στους ενηλίκους, ένας σφυγμός ανάπαυσης που πέφτει εκτός του φυσιολογικού εύρους προειδοποιεί τους καρδιολόγους για παθολογίες. «Διαγιγνώσκουμε τις παθήσεις με βάση τον ταχύτερο καρδιακό ρυθμό, όταν γίνεται πάνω από 100, ή τον χαμηλό καρδιακό ρυθμό, όταν γίνεται χαμηλότερος από 60», λέει ο Δρ. Sengupta.
Ο καρδιακός ρυθμός ενός ατόμου συνήθως επιβραδύνεται με την ηλικία. Η γήρανση μπορεί να επιφέρει την ίνωση – ανάπτυξη περιττού ιστού που εμποδίζει το χτύπημα της καρδιάς – ή έναν μη φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού όπως η κολπική μαρμαρυγή.
Αθροίζοντας τους αριθμούς
Πώς αθροίζονται οι καρδιακοί παλμοί με την πάροδο του χρόνου; Ένα άτομο με μέσο καρδιακό ρυθμό ανάπαυσης 70 BPM, για παράδειγμα, θα δημιουργούσε 100.800 καρδιακούς παλμούς σε μία ημέρα. Σε ένα χρόνο, αυτό θα έφτανε σε περίπου 36,8 εκατομμύρια παλμούς. Με δεδομένο το μέσο προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ που – σύμφωνα με μελέτη του 2022 – είναι 77,5 έτη, κατά τη διάρκεια της ζωής αυτού του ατόμου η καρδιά του θα χτυπήσει περίπου 2,85 δισεκατομμύρια φορές.
Υπάρχει κάποιο όριο για το πόσους χτύπους έχει μια καρδιά πριν φθαρεί και απλά σταματήσει να χτυπά; Παράγοντες όπως η ηλικία, η γενετική, οι τραυματισμοί και οι ασθένειες μπορούν σταδιακά να μειώσουν την απόδοση της καρδιάς. Όμως όσο καλύτερα φροντίζουμε αυτό το σκληρά εργαζόμενο όργανο, τόσο περισσότερο και αποτελεσματικότερα θα λειτουργεί, λέει ο Δρ. Sengupta. Η μείωση του στρες, ο καλός ύπνος, η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε για την καρδιά μας.