Όπως θα διαπιστώσουμε (για άλλη μία φορά) τις άγιες μέρες που έρχονται, μετά από ένα πλούσιο γεύμα αισθανόμαστε το παντελόνι μας στενότερο από πριν. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Και πόσο μπορεί να διασταλεί το στομάχι μας για να χωρέσει όλο αυτό το φαγητό που θα καταναλώσουμε;
Ένα άδειο στομάχι ενηλίκου ξεκινά ως ένας διπλωμένος σάκος περίπου στο μέγεθος ενός μισόλιτρου κουτιού αναψυκτικού, και κατά τη διάρκεια ενός γεύματος μπορεί να μεγαλώσει στο μέγεθος ενός δίλιτρου πλαστικού μπουκαλιού αναψυκτικού, εξηγεί στο Live Science ο Dr. Arthur Beyder, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής και Φυσιολογίας στην Κλινική Μάγιο της Μινεσότα.
«Θα τετραπλασιαστεί σε μέγεθος, ή και ακόμη πιο πολύ», λέει. Για τους περισσότερους ενήλικες, αυτό σημαίνει ότι το στομάχι μπορεί να χωρέσει μεταξύ 1 και 2 λίτρα τροφής και υγρών, ανάλογα με την ηλικία και το μέγεθος του σώματός τους. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως σε τακτικούς συμμετέχοντες σε διαγωνισμούς φαγητού, το στομάχι μπορεί να επεκταθεί και να χωρέσει 4 λίτρα, σύμφωνα με τον Beyder.
Ο Joey Chestnut, νικητής διεθνούς διαγωνισμού κατανάλωσης χοτ ντογκ, ποζάρει με τρόπαιό του στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης τον Ιούλιο του 2021
AP Photo/Brittainy Newman
Μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Gastroenterology αναφέρει την περίπτωση ενός τέτοιου συμμετέχοντα που ήρθε στα επείγοντα νοσοκομείου αφού έφαγε τόσο πολύ φαγητό που το στομάχι του διογκώθηκε, συμπιέζοντας το πάγκρεας και παραμερίζοντας τα έντερά του. Μετά από πέντε ημέρες στο νοσοκομείο, ο άνδρας ήταν σε θέση να αποβάλλει αέρια και να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα, που σημαίνει ότι μπορούσε να πάρει εξιτήριο.
Πιο συχνά, όμως, η υπερκατανάλωση τροφής συμβαίνει κατά τη διάρκεια κοινωνικών γευμάτων (όπως εκείνα των προσεχών ημερών) ή όταν κάποιος είναι αγχωμένος ή αποσπάται η προσοχή του βλέποντας τηλεόραση, σημειώνει ο Dr. Benjamin Levy, γαστρεντερολόγος στο Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σικάγο.
Πως υποδέχεται το στομάχι την τροφή
Η ανθρώπινη πείνα διεγείρεται από την ορμόνη γκρελίνη, η οποία παράγεται κυρίως από το στομάχι, αλλά και στον εγκέφαλο, το λεπτό έντερο και το πάγκρεας. Η ορμόνη αυτή απελευθερώνεται όταν το στομάχι είναι άδειο, ώστε να μπορεί να ειδοποιήσει τον εγκέφαλο ότι είναι ώρα για φαγητό.
Μόλις κάποιος αρχίσει να τρώει, η τροφή ταξιδεύει στον οισοφάγο και φτάνει στο στομάχι. Το στομάχι έχει πτυχώσεις, που ονομάζονται γαστρικές πτυχές, οι οποίες του επιτρέπουν να επεκταθεί και να φιλοξενήσει την εισερχόμενη τροφή και τα υγρά, εξηγεί ο Levy. Καθώς η τροφή εισέρχεται, το στομάχι απελευθερώνει υδροχλωρικό οξύ και πεπτικά ένζυμα. Αρχίζει επίσης να αναδεύεται, προκειμένου να διασπάσει την τροφή σε μικρότερα κομμάτια, ώστε τα θρεπτικά συστατικά να μπορούν αργότερα να απορροφηθούν στο λεπτό έντερο.
Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι μια καλή ευκαιρία να διαπιστώσετε στην πράξη όσα περιγράφονται θεωρητικά σε αυτό το κείμενο…
Freepik
Το τοίχωμα του στομάχου είναι λείος μυς, ο οποίος μπορεί να σφίγγει και να διατηρεί συσπάσεις για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, ακόμη και μετά από διάταση. Αυτό του επιτρέπει να κάνει χώρο για όλο και περισσότερη τροφή.
Πώς ειδοποιείται ο εγκέφαλος
Η ένταση του στομάχου μεταδίδεται στον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, το οποίο περνάει από το παχύ έντερο στον εγκέφαλο. Αυτή είναι μόνο μία οδός μέσω της οποίας ο εγκέφαλος μαθαίνει ότι το στομάχι γέμισε.
Υπάρχουν επίσης ορμονικές αλλαγές που λένε στον εγκέφαλό μας πότε είναι ώρα να σταματήσουμε να τρώμε. Η γκρελίνη μειώνεται, ενώ άλλες ορμόνες δίνουν σήμα κορεσμού στον εγκέφαλο και μειώνουν την όρεξή μας. Όταν κάποιος τρώει υπερβολικά, αυτό σημαίνει ότι είτε αγνόησε αυτά τα σήματα είτε έφαγε τόσο γρήγορα που οι ορμόνες δεν είχαν αρκετό χρόνο για να πουν στον εγκέφαλό του ότι είναι χορτάτος, εξηγεί ο Levy.
Τι μπορείτε να κάνετε αν «σκάσετε»
Αν δεν καταφέρετε να ελέγξετε τον εαυτό σας στα τραπέζια των γιορτών, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ανακουφιστείτε από τη δυσφορία της υπερκατανάλωσης τροφής. Πρώτον, μην ξαπλώνετε. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, προειδοποιεί ο Levy. Αντ’ αυτού, συνιστά να πάτε μια βόλτα. Αυτό μπορεί να διεγείρει την κινητικότητα του πεπτικού συστήματος.
Παρόλο που το στομάχι μπορεί να είναι σχεδιασμένο να επεκτείνεται και να χωράει ένα σωρό φαγητό, θα νιώσουμε καλύτερα αν δεν το παρακάνουμε. Άλλωστε και τα περισσεύματα από τα γιορτινά τραπέζια είναι εξίσου νόστιμα, δεν χρειάζεται να τα φάμε όλα με την πρώτη φορά…
