Στο ακίνητο της εταιρείας Χρωματουργεία Πειραιώς (ΧΡΩΠΕΙ), έκτασης 17.893 τ.μ., το οποίο βρίσκεται στην οδό Πειραιώς και παραμένει αναξιοποίητο από τη δεκαετία του 1980, θα χτιστούν – μέσω ΣΔΙΤ – οι πρώτες κατοικίες του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή», το οποίο η κυβέρνηση ρίχνει στη μάχη της αύξησης της προσφοράς προσιτών κατοικιών.
Το ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ, το οποίο προοριζόταν αρχικά να μετατραπεί σε ελληνική Silicon Valley, θα «φιλοξενήσει» περίπου 300 διαμερίσματα, μεγάλο μέρος των οποίων θα νοικιάζεται από το κράτος ως κοινωνικές κατοικίες. Ο ανάδοχος του διαγωνισμού που θα αναλάβει την ανέγερση των κατοικιών θα κρατήσει έναν συγκεκριμένο αριθμό ακινήτων για εκμετάλλευση και τα υπόλοιπα θα δοθούν στο Δημόσιο για να τα διαθέσει με χαμηλό ενοίκιο σε νέους ή νέα ζευγάρια. 
ΧΡΩΠΕΙ: Πώς θα «ξεπαγώσει» το project της Πολιτείας Καινοτομίας – Οι λύσεις που εξετάζονται
Παράλληλα με το project ΧΡΩΠΕΙ θα «τρέξει» η κατασκευή κατοικιών στο οικόπεδο Ανατόλια, έκτασης 29.576 τ.μ., στη Νέα Ιωνία Θεσσαλονίκης. Το ακίνητο με βιομηχανικό κτίσμα της πρώην καρπετοβιομηχανίας Ανατόλια έχει περάσει στην ΕΤΑΔ.
Οι διαγωνισμοί για την Κοινωνική αντιπαροχή
Οι δύο διαγωνισμοί για τα πρώτα ακίνητα της κοινωνικής αντιπαροχής θα είναι διεθνείς και θα προκηρυχθούν στις αρχές του 2025.
Το πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή» στοχεύει στην ανέγερση 2.500 κατοικιών σε οικόπεδα του Δημοσίου, αλλά και την αξιοποίηση άλλων 1.600 κενών ακινήτων σε όλη τη χώρα για τη στέγαση 5.000 νέων έως 39 ετών ή νέων ζευγαριών με κοινωνικά κριτήρια.
Τα διαμερίσματα θα διατίθενται είτε με «κοινωνικό» ενοίκιο – χαμηλότερο από ό,τι στην αγορά –, είτε για αγορά, είτε μέσω του μοντέλου «rent to own» (ενοικίαση με δυνατότητα εξαγοράς).
Το ενοίκιο
Οι πρώτες κατοικίες αναμένεται να διατεθούν εντός του 2025 από το στοκ των ακινήτων που έχει στην κυριότητά του το Δημόσιο. Το ενοίκιο θα είναι χαμηλό, βάσει κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων, ενώ θα υπάρχει μέριμνα με ειδική ποσόστωση για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες.
Το πρόγραμμα έχει μηδενικό κόστος για το Δημόσιο αφού θα παραχωρεί το οικόπεδο στον ανάδοχο, ο οποίος θα κατασκευάζει τα κτίρια με βάση τις προδιαγραφές της προκήρυξης. Σε περίπτωση δομημένων ακινήτων, ο ανάδοχος θα αναλαμβάνει και την κατεδάφιση των υπαρχόντων κτισμάτων.
Ο δημόσιος φορέας θα διατηρεί την κυριότητα των ακινήτων, ενώ ο ανάδοχος θα λαμβάνει την εκμετάλλευση για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. 50 χρόνια). Ενα ποσοστό των κατοικιών (30% έως 60%) θα διατίθεται με μειωμένο ενοίκιο στους δικαιούχους του προγράμματος.
Τα πρώτα οικόπεδα τα οποία θα αξιοποιηθούν, βάσει του σχεδιασμού, θα είναι οικόπεδα της ΔΥΠΑ. Από την καταγραφή που έχει γίνει ενόψει της εφαρμογής του προγράμματος, εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι στην Αττική, αλλά και 11 οικόπεδα με οικοδομική άδεια, επιφάνειας 75 στρεμμάτων, τα οποία θεωρούνται τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση.
Η ΔΥΠΑ πήρε ως «προίκα» από τον πρώην ΟΕΚ συνολικά 11 οικόπεδα εντός σχεδίου σε περιοχές όπως Κηφισιά, Παιανία, Μαρούσι, αλλά και σε διάφορες περιοχές της περιφέρειας, όπως Λάρισα, Αγρίνιο, Πάτρα, Σέρρες, Χαλκιδική και Ξάνθη, τα οποία είναι και πρώτα στη λίστα προς αξιοποίηση. Στον σχεδιασμό εντάσσονται και εκτάσεις εκτός σχεδίου όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα και γραφεία.
Στις αρχές του 2025 αναμένεται να τρέξουν οι διαγωνισμοί και να επιλεχθούν οι ανάδοχοι βάσει των τεχνικών προδιαγραφών που θα οριστούν από τη ΔΥΠΑ. Μέσα στο διάστημα 2025-2026 αναμένεται η ανέγερση των κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές, ενώ θα υπάρξουν από τη ΔΥΠΑ η πρόσκληση και η επιλογή των δικαιούχων βάσει κριτηρίων.
Τα κριτήρια
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τις συμβάσεις και τα κριτήρια επιλογής δικαιούχων και ακινήτων και λεπτομέρειες όπως:
- Ο τύπος της σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής.
- Η διαδικασία επιλογής αναδόχου.
- Η ρύθμιση των σχέσεων με τους μισθωτές μετά την εκμετάλλευση του ακινήτου από τον ανάδοχο.
- Η διαδικασία παράδοσης και παραλαβής του ακινήτου.
- Τα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων μισθωτών.
- Η διαδικασία δημόσιας πρόσκλησης και επιλογής τους.
- Τα δικαιολογητικά και η διαδικασία ελέγχου και επαλήθευσής τους.
- Οι λεπτομέρειες για την κατάρτιση συμβάσεων μίσθωσης με σκοπό την εξαγορά.
- Οι όροι μίσθωσης και το τίμημα της τελικής εξαγοράς.
